Kronik hastalığı olan çocuklarda anne baba tutumunun aleksitimi üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Araştırma, kronik hastalığı olan çocuklarda anne baba tutumunun aleksitimi üzerine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır.Materyal ve Metot: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı nitelikte yürütülen çalışma Osmaniye'de bulunan bir devlet hastanesinin pediatri polikliniklerinde Temmuz 2018-Mart 2020 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, belirtilen tarihler arasında ilgili hastanenin polikliniğine başvuran ve araştırmaya alınma kriterlerine uyan çocuklar oluşturmuştur. Örneklem büyüklüğü evreni bilinen örneklem formülüne göre (n=256 çocuk) belirlenmiştir. Verilerin toplanmasında `Kişisel Bilgi Formu`, Anne Baba Tutum Ölçeği `ABTÖ` ve Çocuklar İçin Aleksitimi Ölçeği `ÇAÖ` kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; istatistiksel analizler için IBM SPSS Statistics 22 programı kullanılmıştır. Çalışmanın her aşamasında etik ilkeler gözetilmiştir. Bulgular: Araştırma bulgularına göre çocukların ÇAÖ toplam puan ortalaması 20.07±5.83 olarak belirlenmiştir. Çalışma kapsamındaki çocukların ÇAÖ'nin en yüksek ortalamaya sahip alt boyutu `dışsal yönelimli düşünme` (7.63±1.95), en düşük ortalamaya sahip alt boyutu ise `duyguları açıklama güçlüğü` (5.54±2.36) olarak belirlenmiştir. Çalışma kapsamında çocukların ABTÖ alt boyut puan ortalamaları `Kabul/İlgi` için 28.03±3.89, `Psikolojik özerklik` için 21.13±4.09, `Denetleme` için 30.75±2.55 olarak saptanmıştır. Kabul/ilgi alt boyutunun %61.3 ve denetim alt boyutunun %74.2 oranında ortalamanın üzerinde olması ile anne babalar tarafından yaygın olarak demokratik tutumun benimsendiği belirlenmiştir. ABTÖ ve alt boyutları ile ÇAÖ ve alt boyutları arasındaki ilişki incelendiğinde; kabul/ilgi alt boyut puanları ile aleksitimi toplam puanı, duyguları tanımlama güçlüğü ve duyguları açıklama güçlüğü alt boyut puanları arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkeni açıklama oranı %20.1 olarak belirlenmiştir. Sonuç: Çalışmada çocukların aleksitimi düzeyinin orta düzeyin üzerinde olduğu belirlenmiştir. Anne babaların yaygın olarak benimsediği demokratik tutumu gösteren kabul/ilginin artmasıyla duyguları tanımlama güçlüğü, duyguları açıklama güçlüğü ve aleksitimi düzeyinde azalma olduğu saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Aleksitimi, anne baba tutumu, çocuk, kronik hastalık

Aim: This study was conducted to investigate the effects of parental attitudes on alexithymia in children with chronic diseases.Materials and Methods: The descriptive and correlational study was conducted at the pediatric outpatient clinics of a state hospital in the province of Osmaniye, Turkey, between July 2018 and March 2020. The study population consisted of all the children who admitted to the outpatient clinic of the relevant hospital between the specified dates and who met the research inclusion criteria. The sample size was calculated to be (n=256 children), according to the known study population formula. `Personal Information Form`, `Parental Attitudes Scale (PAS)`, and `Alexithymia Questionnaire for children (AQC)` were used for data collection. In the evaluations of the data, the IBM SPSS Statistics 22 program was used for statistical analysis. Ethical principles were adhered at all stages of the study.Results: According to the results of the study, the mean AQC score of the children was 20.07±5.83. `The highest AQC sub-scale score` taken by the children included in the study was in the `external-oriented thinking` sub-scale (7.63±1.95), and `the AQC sub-scale with the lowest average score` was the `difficulty describing feelings` sub-scale (5.54±2.36). The PAS sub-scale score averages of the children included in the study were (28.03±3.89) `acceptance-involvement` sub-scale, (21.13±4.09) `psychological autonomy`, (30.75±2.55) `strictness-supervision` sub-scale. Higher average scores in the acceptance/care sub-scale by 61.3% and in the supervision sub-scale by 74.2% indicates that parents widely adopted the democratic attitude. When the relationship between PAS, its sub-scales and AQC and sub-scale was examined, a statistically significant and negative correlation was found between the acceptance/care sub-scale score and the alexithymia total score, difficulty in identifying emotions and difficulty in explaining emotions sub-scale scores (p<0.05). The rate of independent variables to explain the dependent variable is determined as 20.1%.Conclusion: The children's level of alexithymia was found to be above moderate. It was found that with increasing `acceptance-involvement`, which shows the democratic attitude which is widely accepted by parents, `difficulty in identifying feelings`, `difficulty in describing feelings` and `level of alexithymia` decreased.Keywords: Alexithymia, child, chronic disease, parental attitudes