Dramatik yapıda diyalog ve Turgut Özakman`ın oyunlarında konuşma örgüsü

Abstract

Tiyatro sözcüğü Yunanca' da Theatron yani seyir yeri anlamında kullanılır. Sözcüğün kökeninde Theomai yani seyretmek sözcüğü yer almaktadır. Seyretmek eylemi görsel bir eylemdir ve görme duyusu ile yapılan şey aynı zamanda işitsel yanımıza da yönelir. Tiyatronun görmeye dayalı bu özelliği yazar açısından ele alınırsa, sahnede canlandırılacak şekilde metne dökme olgusu ortaya çıkar. Bu olgu, dram sanatının temel özelliğini oluşturur.Dramatik yapıda konuşma örgüsü, olaylar dizisini geliştiren oyun kişilerini ortaya çıkaran ve çatışmayı sürdüren en önemli araçtır. Konuşma örgüsü, oyun kişilerinden ve çatışmalardan gelişir. Oyun kişilerini seyirciye anlatır ve aksiyonun ilerlemesinde itici güç sağlar. Konuşma örgüsü, sahne üzerindeki aksiyonu beslerken, sahne dışındaki aksiyondan seyirciyi haberdar eder. Kişileştirmeyle ayrı düşünemeyeceğimiz konuşma örgüsü, dramatik anlatımın önemli ögeleri arasındadır.Türk tiyatrosunun yönelişlerini belirlemede önemli katkıları olan Turgut Özakman oyunlarında, dilin ustaca kullanımı dikkat çeker. Tezin ikinci bölümünde ele alınan Özakman'ın oyunlarının; genelde dramatik yapının, özelde konuşma örgüsü ve kişileştirmenin tüm özelliklerini başarıyla yansıttığı görülmektedir.

The term theater means watching place, ?Theatron? in Greek. The root of this word comes from Theomai that means watching. The action of watching is a visual event and such action realized by means of visual sense tends towards ouraudial aspect. When this visual characteristics of theatre is handled in terms of the author, the pehenomenon of reflecting into the text to be acted on the stage occurs. This phenomenon appears to be the basic part of art of drama.In the dramatic structure speaking organization is the most important tool that develops the plot, unearths the characters of the play and sustains the conflict. Speaking organization develops from the characters and conflicts. It tells about the characters to the audience and provides an impulsive force for the continuity of the action. While it feeds the action on the stage, it also informs the audience about the action out of the stage. Speaking organization which cannot be thought apart from personification is one of the important elements of the dramatic expression.In Turgut Özakman?s plays the figure who has significant contribution to determine Turkish theater?s trend, professional use of language attracts attention. In his plays that were examined at the second part of the thesis, it is seen that he was able to successfully reflect all the features of dramatic structure, specifically speaking organization and personification.