TRT Türk halk müziği repertuvarındaki Trabzon türkülerinin Türk müziğindeki makamsal karşılıkları açısından analizi

Abstract

Bu araştırma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; Trabzon ili tarihi ve kültürel özeliklerinden, terminolojik açıdan geleneksel Türk müziğinde kullanılan bazı kavramlar ve kullanım şekillerinden bahsedilerek, araştırmanın problem cümlesi tespiti dahilinde amacı, önemi, kapsadığı alan ve karşılaşılan tanımlar anlatılmıştır. İkinci bölümde ; alan yazın taraması yapılarak, yazılı ve kayıtlı Trabzon türküleri, çalışma evreni olarak baz alınmıştır. Literatür ve İnternet taraması yapılarak konu ile ilgili ; kitap, tez, makale, dergi, bilgi vb. gibi bilimsel çalışmalara ulaşılmış, türkülerde yapılan geleneksel analiz ve konu ile ilgili çalışmaların bulguları betimlenmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde; bulgular tespit edilerek yorumlanmıştır. Araştırmanın son bölümünde ise, elde edilen sonuçlara değinilmiş ve bu sonuçlara göre önerilerde bulunulmuştur.Buradan hareketle, bu araştırma, Türkiye Radyo ve Televizyonu (TRT) Türk halk müziği repertuvarına kayıtlı bulunan Trabzon yöresi türkülerinin makamsal dizilerinin analizi yapılarak, var olan genel sorunu ve kavram problemlerini çözümlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda yöntem bakımından karşılaştırmalı ve ilişkisel tarama modeli, sözlü mülakat ve hem geleneksel hem de bilgisayar destekli eser analiz yöntemleri kullanılmıştır. TRT Türk Halk müziği repertuvarına kayıtlı bulunan Trabzon yöresi sözlü eserleri, anlamlılık düzeyine göre makamsal analizleri yapılarak kullanılmıştır. Araştırma betimsel bir araştırmadır. Veriler belgesel tarama tekniği ile toplanmış ve geleneksel Türk makam müziği analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucuna göre, TRT THM repertuvarında kayıtlı bulunan Trabzon türkülerinin, GTSM'de nazariyatında kullanılan makam yapısı ve makamsal dizileri ile ifade etmenin mümkün olabildiği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler : Türk Sanat Müziği, Makam, Türk Halk Müziği, Trabzon Türküleri, Analiz.

This research consists of four chapters. In the first chapter, it mentioned about historical and cultural features of Trabzon province and some concepts and usage patterns used in traditional Turkish music in terms of terminology. In addition, within the scope of the problem subject of the research, the aim, the importance,the scope and the common definitions are explained. In the second chapter Target population of the study based on written and recorded Trabzon folk songs collected via the field literature review. Via Literature review and internet browsing reached to scientific resource like books, dissertations, articles, journals related to subject besides traditional analyzes in Turkish folk music and the findings of study related to subject have been tried to be described. In the third chapter, findings are determined and interpreted. In the last chapter of research, mentioned about obtained results and suggestions were made based on these results.Hence, this research aims to solve the present issues and concept problems of the Trabzon region which is registered on the repertoire of `Türkiye Radyo ve Televizyonu (TRT)` folk music by analyzing the makam series. For this purpose For this purpose, comparative and relational screening method, oral interview and both traditional and computer assisted analysis methods were used in terms of method. Trabzon verbal pieces which is registered on the TRT Turkish folk music repertoire were used by performing makam analyzes according to the level of significance.According to the research result, Trabzon folk songs registered in TRT THM repertoire were found to be parallel to maqam structure and maqam scales used in GTSM theory and it was determined that there is not a problem in expressing the scales of folk songs with the name of maqam or the name of maqam scale instead of `ayak` term.Keywords: Turkish Classic Music, Maqam, Turkish Folk Music, Trabzon Folk Songs, Analysis.