Siyasi partilerin T. B. M. M. tutanakları bağlamında laiklik tartışmaları (1960?1980)

Abstract

Tanzimat dönemi ile hızlanan ve Cumhuriyet dönemiyle devam eden Batılılaşma ve onun paralelinde gelişen laiklik yönündeki toplumsal değişim beraberinde bazı sıkıntıları da getirmiştir. Batılılaşmanın vazgeçilmez unsuru olarak görülen laiklik, yönetici kesim tarafından felsefi temellendirilmesi yapılmadan uygulama aşamasına konunca tepkilerle karşılaşmıştır. Bu tepkiler Tek Parti döneminde taviz verilmeden bastırılma yoluna gidilmiş, ama bu duruş, çok partili hayata geçişle birlikte yumuşama eğilimine geçmiş hatta laiklikten çıkarılan anlam değişmeye başlamıştır.Çalışmada siyasi partilerin T. B. M. M. tutanakları bağlamında laiklik tartışmaları konu edinilmiştir. Bu çerçevede bastırılmış duyguların gün yüzüne çıkma olasılığı bulduğu bir dönem olan 1960 sonrası ele alınarak; 1980'e kadar olan dönemde, kitlelerin bir nevi sözcüsü olan siyasi partilerin nezdinde, din eksenindeki laiklik tartışmalarının gerçek nedenine inilmeye çalışılmıştır. Neticede halk cahil tanımlamasından taraftar konumuna gelmiştir. Partiler tarafından halka artık birer potansiyel taraftar gözüyle bakılmaya başlanmıştır. Bu da halkın isteklerini göz ardı etmeme zorunluluğu getirmiştir.

Modernization which gained speed in Tanzimat Reform Era and continued in Republic Period and social changes parallel to this movement and towards secularism have brought some difficulties. Regarded as the indispensable part of modernisation,secularism encountered reactions when it was put into effect/practice without being philosophically established by the executive management. During the reign of one-party rule,this reactions was repelled without making any concession but this position were alleviated with the transition to multi-party rule and also the meaning extracted from secularism started to change.In that study, laıcısm arguments of polıtıcal partıes wıthın the context of The Grand National Assembly of Turkey records secularism debates of the political parties concerning religion-republic relationship were handled. In this range, until the 1980s period, in the eyes of the political parties that are sort of the speaker of the people, the real reason of the secularism debates that are on the axis of religion was tried to be found by handling 1960s which was a period in which repressed feelings found the possibility to come to light. In the end,the people came to the proponent status from the portrayal of the illiteracy.The people were seen as the prospective supporter in the eye of the political parties. And this brought the necessity not to ignore the demand of the people.