Dramatik metinlerde ağız kullanımı

Abstract

Yaşamın en önemli parçası sayılan dil, toplumdaki bireylerin birbirleriyle anlaşmaları, uyum içinde yaşamaları, birikimlerini gelecek kuşaklara aktarmaları için gereklidir. Dil onu konuşan toplumun kültürünün ve dünya görüşünün kanıtı niteliğindedir. Ana dildeki söz ve biçem farklılıkları da toplumun karakterinin yansıtır. Dilin tiyatroya etkisi de bu karakteri birebir yansıtması açısından önemlidir. Dram sanatı dili, bir işlev özelliği doğrultusunda kullanılırken çok yönlü bir etkileşimde yaratır. Tiyatroda canlandırılan rolün biyolojik, sosyolojik, fizyolojik özelliklerinin dil ve tavır özellikleriyle belirlenmesi seyircide yaratması beklenen etki açısından önemlidir.Dramatik metinlerde konuşma örgüsü, sahne aksiyonunu beslerken aynı zamanda sahne dışındaki anlatımdan izleyiciye bilgiler verir. Bu noktada Dramatik metinlerde ağız kullanımı, anlatılmak isteneni fazla çapaklandırmadan oyun kişilerinin; eğitim seviyeleri, yaşadıkları yörenin kültürel özelliklerini, duygu ve düşüncelerini doğrudan yansıtır.Oyun kişilerinde kullanılan yerel söylem biçimlerinin; kullanım nedenlerini, yansıtmak istediği kültür özelliklerini, yönelişlerini, tavırlarını, eğilimlerine yön veren özellikler açısından ele alacağız. Genellikle yaşam gerçeğini yansıtan oyunlarda gördüğümüz ağız olgusu, model oyunlar ekseninde dramatik dildeki etkisinin nasıl çok yönlü bir işlevsellik kazandığına yer verilecektir

Language which is considered as the most important part of life is necessary for individuals to get on well with each other, to live in harmony and to transfer their accumulations to the next generations.Language is a singfor the culture and worldview of the speaking society. Differences in speech and style in the mother tongue reflect the character of society as well. The impact of language on theater is also important in terms of reflecting this character directly.The language of dramatic art creates a multifaceted interaction when being used for a function feature.In terms of the expected impact on the audience, it is important todetermine the biological, sociological and physiological characteristics of the role performed in the theatre with language and attitude characteristics In dramatic texts, the dialogues not only feed the action on the stage but also inform the audience about off-stage narration.At this point, the use of the dialect in dramatic texts,without changing narrative much, directly reflect characters' education levels,feelings, thoughts andthe cultural characteristics of the region in which they live.In this study, the researcher examines local discourse used by characters in theatre play in terms of why the characters use this type of discourse, the cultural characteristics that they want to reflect, their orientations, attitudes and the features which shape their tendencies. It is also aimed at explaining how the impact of the dialectwhich we usually see in plays reflecting the reality of life on language gains a multifaceted functionality in the light of model plays.