Duygusal zekanın işyerindeki psikolojik taciz algısındaki rolünün bireyin tolerans düzeyi açısından incelenmesi

Abstract

Araştırmada, psikolojik taciz kavramının anlaşılması, yaygınlığının belirlenmesi ile birlikte işyerindeki psikolojik taciz davranışlarına karşı bireyin tolerans düzeyi ve duygusal zeka ilişkisi çeşitli yönleriyle incelenmiştir. İşyerindeki psikolojik taciz davranışlarına karşı bireyin tolerans düzeyi ile çalışanların duygusal zeka düzeyleri arasında bir ilişki olup olmadığının tespitine yönelik çalışma, üç ana bölümden oluşturmaktadır.Çalışmanın birinci bölümünde; duygusal zeka ve duygusal zeka unsurlarına ilişkin açıklamalarla birlikte duygusal zeka modelleri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, psikolojik taciz kavramı, ilişkili kavramlar, ortaya çıkış nedenleri, sonuçları, başa çıkma yöntemleri ve psikolojik tacizin hukuki yönü ayrıntılı olarak incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde ise duygusal zeka ile işyerindeki psikolojik taciz davranışlarına karşı bireyin tolerans düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla örneklemi oluşturan 753 sağlık personeline, araştırmacı tarafından geçerliği ve güvenirliği test edilerek geliştirilen ?İşyerinde Psikolojik Taciz ve Tolerans Düzeyi Anketi'nin? ve ?Duygusal Zeka Anketi'nin? uygulanmasıyla elde edilen araştırmanın, yazın ışığında yorumlanmış bulguları yer almaktadır.Söz konusu araştırma, bir bütün olarak değerlendirildiğinde; bireyin duygusal zeka düzeyi ile işyerindeki psikolojik taciz davranışlarına karşı tolerans düzeyi arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Bununla birlikte, duygusal zeka ile demografik ve çevresel değişkenler arasında bulunan ilişkiler incelenmiş ve psikolojik tacizin niteliğine, psikolojik tacizi uygulayanın kim olduğuna ve tacizi uygulayanın cinsiyetine göre bireylerin duygusal zeka düzeyleri arasında farklılık bulunmuş, bunun dışında araştırma kapsamındaki değişkenlerle bireylerin duygusal zeka düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Ayrıca, psikolojik taciz davranışlarına karşı bireyin tolerans düzeyi ile çalışanların demografik ve çevresel özellikleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığı incelenmiş ve yaş, eğitim durumu, psikolojik tacize maruz kalınan süreyle birlikte farklı hastanelerde çalışma durumu ile psikolojik taciz davranışlarına karşı bireylerin tolerans düzeyleri arasında farklılık olduğu, diğer değişkenler açısından ise farklılık olmadığı bulgulanmıştır.

The comprehension of workplace aggression, determination of its prevalence and the relationship between the emotional intelligence and the individual?s tolerance level toward workplace aggression have been examined in various aspects within the study. The study trying to determine whether there is a relationship between the emotional intelligence and the individual?s tolerance level toward workplace aggression or not and comprises of three major chapters.Chapter one reports the theory of emotional intelligence and the emotional intelligence models together with the emotional intelligence competencies. Chapter two reports the theory of workplace aggression, related terms, antecedents and consequences of the workplace aggression together with coping strategies and legal aspects elaborately. Third and last chapter reports the results of the data analysis on the sample of 753 health staff regarding the relationship between the emotional intelligence and the individual?s tolerance level toward workplace aggression. Instruments used in the study were the Emotional Quotient Inventory and the Workplace Aggression Tolerance Questionnaire (WATQ) whose validity and reliability has been tested and developed by the researcher.Analysis of results found statistically significant correlation between EI and tolerance level toward workplace bullying. The study additionally examined whether environmental and demographic variables were determining factors in EI scores and individual tolerance levels toward workplace aggression and found statistically significant relationship between the dimensions of workplace aggression, the position and the sex of the harasser and EI. While, statistically significant relationship between the age, education level, period of exposure, work status in different hospitals and psychological aggression was found, no significant difference was found in terms of other variables within the scope of the research between EI and workplace aggression.