XVI. yüzyılda Ayntâb şehri

Abstract

Bu incelemede XVI. yüzyılda Ayntâb şehrinin idarî, sosyal ve ekonomik yapısı, nüfusu, fizikî durumu ve hukukî konuları ele alınmıştır. Ayntâb'ın coğrafî özellikleri, XVI. yüzyıl öncesi tarihi gelişimi ve kullanılan kaynaklar hakkında bilgi verilmiştir. Ayntâb şehrinin fizikî durumu; yönetim örgütü, ticarî kesimi, dinî ve sosyal yapılar yönüyle ele alınmıştır. Ayntâb sancağının idarî taksimatı ve Ayntâb şehrinin yöneticileri, kaza idaresi, şehir halkının temsilcileri, mahalle teşkilatından bahsedilmiştir. Şehrin nüfusu ve bu nüfusun unsurları hakkında değerlendirmeler yer almaktadır. Dördüncü bölüm, şehirdeki esnaf teşkilatı, fiyat ve narh uygulaması, mukataa, sanayi ve ticarî faaliyetler, ziraî üretim ve vergiler hakkındadır. Şehrin sosyo-ekonomik yapısında önemli bir yer teşkil eden vakıflar incelenmiştir. Aile, kimsesiz çocuklar, miras, vâsi ve nafaka işlemleri, köle ve cariyeler hakkında bilgi verilmiştir. Mahkeme ve mahkemenin işleyişi, yargı görevlileri, dava ve dava süreci, ceza muhakemesi ve borçlar hukukunu ilgilendiren konular izah edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Ayntâb, Antep, şer`iye sicilleri, şehir tarihi, XVI. yüzyıl.

This study is about the governmental, socio-economic structure, population, physical condition, and the juridical issues of the city of Ayntab in the 16th century. Some information about Ayntab?s geographical characteristics, historical development before the 16th century and the sources used in the study was mentioned. The city of Ayntab?s physical condition was taken into consideration in the light of administrative committee, commercial class, religious and social structure of the city. In the study, governmental divisions, administrators of the city of Ayntab, township administration, civic representatives, district administration and population of the city were also pointed out. Craftsman?s organization, application of the officially fixed price, mukataa, industrial and commercial activities, agricultural production and taxes, and the charity organizations which play an important role in the socio-economic structure of the city were analyzed. Some information about family, orphans, heritage, conservators and alimony transactions, slaves and concubines was given. Issues related to court and the process of court, juridical officials, lawsuit and the process of lawsuit, the law on criminal procedure, and the law of obligations were explained.Key Words: Ayntab, şer`iye registers, history of the city, 16th century.