XIX. yüzyılda Kars Sancağı`nda sosyal ve ekonomik durum (1830-1877)

Abstract

Bu çalışmada, 1830?1877 tarihleri arasında Kars Sancağı'nın sosyal ve ekonomik durumu, arşiv belgeleri ve konu ile ilgili yazılı eserlerden yararlanarak incelenmiştir.Çalışma beş bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde, Kars Sancağı'nın fiziki yapısı, bu yapıyı meydana getiren maddi unsurlar ile ulaşım ve iletişim durumu üzerinde durulmuştur.İkinci bölümde, Kars Sancağı'nın idari yapısı ve işlevleri sosyal alanda ahalinin ihtiyaçlarını karşılama durumuna değinilmiştir.Üçüncü bölümde, Kars'taki nüfus durumu, göç hareketleri ve iskân çalışmaları ele alınmıştır.Dördüncü bölümde, Sosyal hayat incelenmiş, bu doğrultuda, vatanseverlik, yardımseverlik, kadının toplumdaki konumu, asayiş ve suç durumu ele alınmıştır.Beşinci bölümde, Kars'ın ekonomik ve ticaret durumu, tarım, hayvancılık, vergi ve ücretler incelenmeye çalışılmıştır.Bu dönemde Kars Sancağı'nın bulunduğu hassas konum nedeniyle dış saldırılara maruz kalması ahalinin sosyal ve ekonomik yapısında onarılması zor durumlar ortaya çıkarmıştır. Bu zor duruma, dışardan gelen Müslüman göçmenlerinde eklenmesiyle sıkıntılar daha da artmıştır. Bu durum Kars'ın sosyal yapısının değişmesine etki etmiştir.Anahtar Kelimeler: Kars Şehri, Kars Kalesi, Zaruşad, Şüregel, Kağızman, Karapapaklar, Göçmenler

In this study social and economic situation of Kars Sanjak between 1830-1877 was discussed by making use of archive documents and works related to this issue.This study consists of five chapters;In the first chapter, physical structure of Kars Sanjak and the elements bringing into existence this structure and transportation and communication were discussed.In the second chapter, administrative structure and its functions and the meeting the people?s requirements in the social domain were discussed.In the third chapter, the population, the migration movements and settlement actions in Kars were discussed.In the fourth chapter, by examining the social life in Kars the patriotism, charitableness, the position of woman in the society, security and case of crime were studied.In the fifth chapter, economic and trade conditions of Kars, agriculture, stockbreeding, tax and charges were studied.During this period, because of the strategic position of Kars Sanjak, it was exposed to external attacks which caused many troubles in people?s social and economic life. These troubles increased more and more due to the immigrations. This situation influenced greatly Kars?s social structure.Key Words: Kars Sanjak, Kars Castle, Zaruşad, Şüregel, Kağızman, Karapapaks, immigrants