54 nolu Mühimme Defterinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi(221-291)

Abstract

Divân-ı Hümâyun, Osmanlı Devleti'nin üst düzey karar organı olup, burada siyasî, sosyal, askerî, hukukî, iktisadî işler görüşülerek bir karara bağlanırdı. Mühime Defterleri Osmanlı Divanından çıkan bu kararların bir suretinin kaydedildiği defterler olduğundan bir çeşit zabıt hüviyetindedirler ve muhtevaları itibarıyla pek çok araştırma sahasını ilgilendiren özelliğe sahiptirler. Bu defterler Osmanlı Devleti'nin merkez ve taşra teşkilâtındaki idarî ve askerî organların karşılıklı ilişkileri, çalışma tarzları ve fonksiyonları hakkında önemli bir kaynak oluşturmaktadırlar. Transkripsiyon ve değerlendirmesini yaptığımız 54 numaralı Mühime Defteri, III. Murad (1574-1595) dönemine ait olup, H.(992)/M.(1584) yılını ihtiva etmektedir. Bu defterin ağırlıklı konusunu tımar sistemi oluşturmaktadır. Çalışmada, Divân-ı Hümâyun, Mühime Defterleri ve III. Murad devri olayları hakkında genel bilgiler verilmiştir. Ayrıca incelediğimiz defterin şekil ve özellikleri, transkripsiyon ve değerlendirilmesi de bulunmaktadır. Çalışmanın sonuna indeks ilave edilmiştir.

Imperial Council (Divân-ı Hümâyun) was the supreme Council of decisionmaking in the Ottoman State and political, social, legal and economic issues were discussed and resolved there. Because Muhimme Books are the books in which one written copy of the decisions made in the Imperial Council is kept, they are a kind of recording and are of particular concern to many fields of study. These books remain significant sources about the mutual relationships between, and operational systems and functions of, governmental and military bodies in central and rural governments of the Ottoman State. The Number 54 Muhimme Book, whose transcription and evaluation we carry out in this study, belongs to the reign of Murad III (1574-1595) and includes the decisions made in 1584 (in 922 of Hegira Calendar). The primary issue of this book is manorial system. In the study, general information about Imperial Council, Muhimme Books and the events of the reign of Murad III is given. In addition, form and characteristics of the book studied, transcription and evaluation of it are also included. An index was added at the end of the study.