20. yüzyıldan günümüze plastik sanatlarda geometrik biçimlemeler

Abstract

20. yüzyılın başlarından itibaren bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeler toplumların sosyo-kültürel bağlamda yeniden şekillenmesini sağlamıştır. Böylelikle geleneksel sanat sorgulamaları sanatçıları yeni arayışlara yöneltmiştir. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde öncelikle benimsenmeyen Kübizm ile başlayan değişim, Fovizm, Fütürizm, Dadaizm, Konstrüktivizm, De Stijl, Bauhaus, Minimalizm gibi yeni sanat anlayışlarını doğurmuş, biçimler bozulmaya, sadeleşmeye ve geometrik formlara dönüşmeye başlamıştır.Ülkemizde ise, eğitim ve sanat alanına yönelik reformların gerçekleştiği Osmanlı İmparatorluğu dönemine uzanan ıslahat hareketleri ile temellenen dönem, son derece önemlidir. Sanayi-i Nefise Mektebi'nin kuruluşu sonraki yıllarda Plastik Sanatların ülke genelinde kurumsallaşmasını sağlamıştır. 1950'lerden sonra ise Cemal Bingöl, Adnan Coker, Sabri Berkel, Ferruh Başağa geometrik soyut çalışmaları ön plana çıkmıştır. Batılı anlamda sanat, geleneği olmasa da Türkiye'de de ciddi anlamda gelişim göstermiş ve çağdaşlarının seviyesine ulaşmıştır.Bu anlamda bu tez çalışmasının amacı, geometrik biçimlemelere dayanan plastik unsurların batı sanatında ve ülkemizdeki gelişim sürecini gözler önüne sermek, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin, toplumsal bir birey olarak sanatçının algısını nasıl değiştirdiğine işaret etmektedir.Anahtar Kelimeler: Batı sanatı, Geometrik Sanat, Modern Sanat, Soyut Sanat

Developments on science and technology caused societies to re-shape in socio cultural sense from early 20th century. In this way, conventional art questioning directed artists to new seeking. Change began with Cubism that was not adopted in the first quarter of 20th century, brought new senses of art such as Fauvism, Futurism, Dadaism, Constructivism, De Stijl, Bauhaus, Minimalism; shapes started to be deformed and simple, and to transform into geometrical forms.And in our country, the era based on reform movements that traced to the Ottoman period when changing for education and art happened is extrem important. Establishment of Sanayi-i Nefise Mektebi –that is named Mimar Sinan Fine Arts University today-led plastic arts to institutionalize throughout the country. And after 1950s geometrical abstract works of Cemal Bingöl, Adnan Coker, Sabri Berkel, Ferruh Başağa came to the forefront. Although it was not a convention, art in western sense made progress in Turkey and reached its contemporaries.In this sense, aim of this thesis is to reveal development process of plastic elements based on geometrical forms, in western art and our country; and to indicate how academical and technological developments changed perception of artist who is an individual in society.Keywords: Western art, Geometrical art, Modern art, Abstract art