Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi (Erzurum il örneği)

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı Erzurum ilindeki Beden Eğitimi ve Spor öğretmenlerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını araştırmaktır. Yöntem: Bu araştırma betimsel tarama yöntemiyle uygulanmış bir çalışmanın sonucudur. Bu yöntem geçmişteki ya da hali hazırdaki mevcut bir durumu var olduğu biçimiyle tasvir etmeye yönelik yapılan araştırma türüdür. Araştırmaya konu olan kişi, olay, olgu, durum veya nesne kendi koşulları içinde ve olduğu gibi tanımlanmaya, tasvir etmeye çalışılır (Karasar, 2006).Çalışmanın evrenini 2018-2019 Eğitim Öğretim yılında Erzurum İli ve merkez ilçelerinde resmi ve özel ortaokul ve liselerde görev yapan Beden Eğitimi ve Spor öğretmenleri oluşturmaktadır. Örneklem grubunu ise 241 erkek ve 56 kadın olmak üzere toplam 297 beden eğitimi ve spor öğretmeni oluşturmaktadır. Öğretmenlerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını saptamak amacıyla 52 maddeden oluşan Walker ve ark. (1987) tarafından geliştirilen ve Bahar ve ark. (2008) tarafından Türkçeye çevrilerek geçerlilik ve güvenirlilik çalışması yapılan `Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ)` kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 24.00 istatistik programı kullanılmıştır. Demografik özelliklerin belirlenmesinde betimsel istatistik türlerinden biri olan frekans dağılımı kullanılmıştır. İki bağımsız değişken ile sağlıklı yaşam biçimi davranış düzeyleri arasındaki farklılaşmayı incelemek için parametrik istatistik türlerinden Independent Samples T Test, ikiden fazla değişken ile sağlıklı yaşam biçimi davranış düzeyleri arasındaki farklılaşmayı incelemek için ise tek yönlü ANOVA testi kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki fark p:<0,05 anlamlılık düzeyi esas alınarak yorumlanmıştır. Bulgular: Elde edilen bulgulara göre; Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile cinsiyet, yaş, meslekte çalışma süresi, haftalık çalışma saatleri, eğitim düzeyi, aylık gelir düzeyleri, fiziksel aktiviteye katılma durumları, medyadan sağlık programlarını takip etmeleri, sigara kullanım durumları, çalıştıkları okul türü ve çalıştıkları okulun eğitim kademeleri gibi durumlar ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeğinden aldıkları puan ortalamaları arasında anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin medeni durumları, aile yapıları, kronik hastalık durumları ve idari görev durumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeğinden aldıkları puan ortalamaları arasında anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir.Sonuç: Elde edilen bilgiler sonucunda fiziksel aktiviteye katılan beden eğitimi öğretmenlerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının olumlu yönde olduğu tespit edilmiştir. Çıkan bu sonuç doğrultusunda gerek beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin gerekse diğer branşlardaki öğretmenlerin sağlıklı yaşam davranışlarının olumlu yönde olabilmesi için fiziksel aktiviteye katılmaları için uygun şartların oluşturularak spora yönlendirilmeleri önerilebilir.Anahtar Sözcükler: Sağlık, Beslenme, Fiziksel Aktivite, Spor, Eğitim, Beden Eğitimi ve Spor, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği.

Objective: The aim of this study is to research whether the healthy lifestyle behaviors of Physical Education and sports teachers in Erzurum differ according to various variables.Method: This research is the result of a study with a descriptive screening method. This method is a type of research aimed at portraying an existing situation in the past or present. The person, event, case, situation or object that is the subject of the research is tried to define and describe in its own conditions and as it is (Karasar, 2006).The target population of the study consists of teachers working in public and private secondary and high schools in Erzurum Province in 2018-2019 academic year.The sample group consisted of 297 physical education and sports teachers, 241 men and 56 women. In order to determine the healthy lifestyle, behaviors of the teachers were used the `healthy lifestyle behaviours scale` consisting of 52 articles (SYBDÖ) which was developed Walker and et all. (1987), and was translated into Turkish and carried out validity and reliability studies by Bahar and et all. (2008). SPSS 24.00 statistical program was used for data analysis. The frequency distribution which is one of the descriptive statistics types was used to determine the demographic characteristics. Independent samples T test was used in order to research the differences between two independent variables and healthy lifestyle behavior levels. On the other hand, a one-way ANOVA test was used to research the differentiation between more than two variables and healthy lifestyle behavior levels.The difference between the variables was interpreted based on p:<0.05 significance level.Results: According to the findings, there was a significant difference between the healthy lifestyle behaviors of physical education, sports teachers and their gender, age, working time in the profession, weekly working hours, educational level, monthly income levels, participation in physical activity, follow-up of health programs from the media, smoking status, school type and school levels in which they work. It was determined that there was no significant difference between the teachers ' marital status, family structure, chronic illness, administrative status and the scores of the teachers ' behaviours scale.Conclusion: As a result of the information obtained, it was determined that healthy lifestyle behaviors were positive in physical education teachers participating in physical activity. In line with this result, it is recommended that physical education and sports teachers and teachers in other branches should be directed to sports by creating suitable conditions for participation in physical activity in order to have a healthy life behavior. Keywords: Health, Nutrition, Physical Activity, Physical Education, Sports, Physical Education and Sports Teaching.