Ortaokul görme engellı̇ öğrencı̇lerı̇nde beden eğı̇tı̇mı̇ ve sporun öz yeterlı̇k algısına etkı̇sı̇nı̇n ı̇ncelenmesı̇ (Erzurum ı̇lı̇ örneğı̇)

Abstract

Amaç: Görme engelli öğrencilerin öz-yeterlik algılarının demografik özelliklere göre değişkenlik gösterip göstermediğini incelemek ve görme engelli öğrencilerin sportif etkinlik yapma durumu ile öz-yeterlik algısı arasındaki farklılığı incelemektir. Araştırma farklılaşma ve betimleme yöntemine dayanmaktadır.Yöntem: Araştırmanın çalışma gurubunu 2017-2018 eğitim ve öğretim yılında, Erzurum İli Görme Engelliler Ortaokulu öğrencileri oluşturmaktadır. Görme Engelliler Ortaokulu 5, 6, 7 ve 8. sınıflarında öğrenim görmekte olan yatılı 18 kız, 28 erkek öğrenci örneklem gurubunu oluşturmaktadır. Öğrencilerin demografik bilgileri araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu ile elde edilmiştir. Araştırma verileri Muris (2001) tarafından geliştirilmiş olan `Çocuklar İçin Öz-yeterlik Ölçeği` ile toplanmıştır. Toplanan veriler analiz edilirken t-testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANAVO) yöntemleri kullanılmıştır.Bulgular: Araştırmada öz-yeterliğin alt boyutları olan akademik öz-yeterlik, sosyal öz- yeterlik ve duygusal öz-yeterlik alanlarının cinsiyete, yaşa, sınıf düzeyine, annenin eğitim seviyesine, babanın eğitim seviyesine, ikamet edilen yerleşim birimine, sportif aktivite yapma durmlarına, sportif aktivite yapma sürelerine, sportif aktivite yapma türlerine, sportif aktivite yapma nedenlerine göre anlamlı farklılıklar saptanmıştır.Sonuç: Görme engelli öğrencilerin akademik öz-yeterlik, sosyal öz-yeterlik ve duygusal öz- yeterlikleri ile sportif aktivite yapma durumları, ne tür sportif aktivite yaptıkları, sportif aktivite yapma nedenleri ve sportif aktivite yapma sürelerine göre pozitif yönde anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Sportif aktivite yapan görme engelli öğrencilerin sportif aktivite yapmayan görme engelli öğrencilere göre daha yüksek akademik, sosyal ve duygusal öz- yeterliğe sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: öz-yeterlik, engellilik, görme engelli, spor.

Objective: To examine whether self-efficacy perceptions of the visually impaired students vary according to demographic characteristics and to examine the diversity between visually impaired students' sport activity and self-efficacy perception. The research is based on differentiation and descriptive method.Method: The study group of this research consists of the students of the visually impaired middle School of Erzurum in 2017-2018 academic year. The sample group consisted of 18 female and 28 male students who are boarding educating at 5, 6, 7 and 8th classrooms in Visually impaired secondary school. Demographic information of students is obtained through the Personal İnformation Form prepared by the researcher. The research data has been collected by the `Self-Efficacy Scale for Children` developed by Muris (2001). T-Test and One Way Variance Analysis (ANAVO) methods were used when analyzing collected data.Results: Significant differences were found in the sub-dimensions of self-efficacy, such as academic self-efficacy, social self-efficacy and emotional self-efficacy, according to gender, age, class level, mother's education level, father's education level, residing settlement, sporting activity situations, sporting activity times, sporting activity types and the reasons of sportive activity, in this study.Conclusion: There have been significant positive relations between the academic self- efficacy, social self-efficacy and emotional self-efficacy of visually impaired students and the sporting activity situations, what kind of sporting activity they do, reasons of sportive activity, times of sporting activities. It is concluded that visually impaired students who have sportive activities have higher academic, social and emotional self-efficacy than visually impaired students who do not have sportive activities.Keywords: self-efficacy, disability, visually impaired, sports.