İslam iktisadi coğrafyasında iş yaşamı, ticaret ve tüccar (X.-XIV. yüzyıllar)

Abstract

Çalışmanın amacı, X. ve XIV. yüzyıllarda İslam hâkimiyetindeki alanlarda iktisadi yapıyı genel olarak ortaya koyarak bu coğrafyada ticaretin işleyişi, ticari muameleler hususlarını aydınlatmak ve tüccarların yaşayış biçimlerini incelemektir.Dört bölümden oluşan çalışmanın giriş bölümünde ticaret algısı, ticarete bakış açısı ve ticareti oluşturan unsurlar hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde, İslam coğrafyasının iktisadi düzeni ana hatlarıyla ortaya konulmuştur. İkinci bölümde, malın satın alımdan son müşteriye teslimine kadarki tüm ticari süreçler ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, ticari işlemler ve bankacılık faaliyetleri incelenmiş, kıymetli evrak, posta sistemi gibi konulara değinilmiştir. Dördüncü bölümde ise tüm bu faaliyetleri yürüten tüccarların yaşayışlarına, örgütlenmelerine ve dünya uygarlığı üzerinde bıraktıkları etkilere yer verilmiştir.Sonuç itibariyle, İslam uygarlığının iktisadi anlamdaki başarısının X. yüzyıldan itibaren gerilemediği, aksine sonraki birkaç yüzyıl boyunca artarak devam ettiği tesbit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Ortaçağ, İslam Dünyası, Ticaret, Tüccar, İktisat, Ekonomi Tarihi, Ticari İşlem, İpek Yolu, Baharat Yolu.

The aim of this study is, by presenting the economic structure in general in the areas under Islamic dominance during 10th and 14th centuries, to enlighten the running of trade in this geography, commercial transactions and to analyze the lifestyles of merchants.In the introductory section of the study, which includes four chapters, information is given about commercial point of view and the elements which constitute trade. In the first chapter, commercial order of Islamic geography is presented in general terms. In the second chapter, all the commercial processes are handled starting from the selling of the good till its delivery to the customer. In the third chapter, commercial transactions and banking activities have been analyzed and issues such as valuable papers and delivery system are touched upon. In the fourth chapter, the life styles, organizations and the influences of all those merchants left upon world civilization have been given place to.Consequently, it has been determined that the commercial success of the Islamic world has not been receded beginning from the 10th century, on the contrary, it continued with gradual growth within a few centuries.Key words: Middle Age, Islamic World, Trade, Merchant, Economics, History of Economy, Commercial Transaction, Silk Road, the Spice Road