Michel Foucault-Jacques Derrida: Descartes bağlamında tartışılan delilik (Cogito, söylem ve metin)

Abstract

Bu tezin amacı, Fransız filozoflar Michel Foucault ve Jacques Derrida arasında cereyan eden Delilik tartışmasını genel hatlarıyla ortaya sermektir. Gene Fransız olan diğer bir filozof Rene Descartes'ın Meditasyonlar eseri bu tartışmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. Bunu anlayabilmek için Descartes'ın Meditasyonlar'ı, Foucualt'nun Deliliğin Tarihi, Derrida'nın `Cogito and History of Madness` makalesi ve nihayet gene Foucault'nun `Derrida'ya Cevap` ve `Gövdem, Bu Kâğıt ve Bu Ateş` makalelerini ele almak gerekti. İhtilafa düşülen kavramlar için Meditasyonlar'ın hem Türkçedeki farklı çevirilerinden hem de İngilizce çevirisinden yararlandık. Foucault'nun Deliliğin Tarihi adlı eserinde `Büyük Kapatılma` alt başlıklı bölümde delilerin kapatılmalarını meşru kılan düşüncenin kökeninde Kartezyen Görüş'ün ve bunun da kökeninde Meditasyonlar'da ortaya serilen akıl kavramsallaştırmasının olduğu yönlü düşünce hesaba katılınca, Meditasyonlar'ın Kartezyen Görüş'ün Manifestosu olduğu açıklık kazanmış olur. Modern Düşüncenin başlıca mimarı sayılan Descartes ve onun temel metni Meditasyonlar 20.yüzyıl felsefesinde Modernite Eleştirileri'nin teorik merkezinde yer almıştır. Bundan dolayı da çalışmamızın merkez metni Meditasyonlar'dır. Diğer yandan bu metni ve buradan doğan tartışmaları farklı bağlamlarda değerlendiren Foucualt ve Derrida'nın aynı konunun etrafında nasıl dolandıklarını görmek bir takım yöntemsel çıkarımlara ulaşmamıza da kaynaklık sağladı. Foucault Descartes'ın metnini delilerin akıl-dışına itilmelerinin teorik zemininin hazırlanışı olarak okurken, Derrida ise bu metinde deliliğin dışlanmadığını daha iyi örnekler (düş örneği gibi) uğruna ihmal edilmiş olduğunu savunur. Böylece Çağdaş Felsefe'nin ve Modern Düşünce'nin hangi ortak temalar üzerinden nasıl farklılaştıklarını görmek günümüz felsefesinin üzerine oturduğu temelleri görmek açısından yararlı olacaktır. Anahtar Kelimeler: Cogito, Delilik, Kapatılma, İktidar, Söylem, Metin

The aim of this study is to assert madness debate between French philosophers Michel Foucault and Jacques Derrida in general terms. Another French philosopher Rene Descartes' work Meditations constitutes the basis for this debate. In order to understand this, Descartes' Meditations, Foucault's History of Madness, Derrida's article `Cogito and History of Madness` and again Foucault's articles `Response to Derrida` and `My Body, This Paper, This Fire` had to be discussed. For conflicting concepts, both Turkish and English versions of Meditations are utilised.When it is taken into account that there has been reason conceptualisation asserted in Meditations in the root of the thought that legalised confinement of mad in Foucault's History of Madness in the chapter subtitled `Great Confinement`, it becomes clear that Meditations is the Manifest of Cartesian View. Descartes, who has been considered to be the architect of modern thought and his basic work Meditations have been the theoretical centre of the Modern Criticism in the 20th century philosophy. Because of this, Meditations is the centre text of our study. On the other hand, seeing how Foucault and Derrida, who assessed the text and discussions arising from it in different contexts, covered the same subject has enabled us to reach some methodological deductions. While Foucualt reads the text as preparation of theoretical ground for pushing mad people outside of the reason, Derrida supports that madness is not marginalised but ignored for the sake of better examples (like dream example). Hence, it will be helpful to see the basis of Contemporary Philosophy and Modern Thought.Key Words: Cogito, Madness, Confinement, Power, Discourse, Text