XIX. yüzyıl Osmanlı-Türk müziği ekseninde Bestekâr Kemânî Tatyos Efendi`nin müzikal kimliği üzerine bir inceleme

Abstract

Bu araştırmanın amacı, 19. yüzyıl geleneksel Osmanlı-Türk Müziği'nin en büyük ve önde gelen bestekârlarından birisi olan Kemânî Tatyos Efendi'nin bestecilik özellikleri ile müzikal kimliğini, yaşadığı dönemin müzik kültürü ve müzik anlayışı ekseninde ortaya koymaktır. Bu noktadan hareketle, 19. yüzyıl Osmanlı-Türk Müziği ortamının Kemânî Tatyos Efendi'nin bestekârlığı ve müzikal kimliği üzerindeki etkileri tespit edilmiş ve bu araştırma kapsamında açığa çıkarılmıştır. Araştırmada `Betimsel` yöntem kullanılmıştır. Betimsel yöntem doğrultusunda da `Tarama` (Survey) modeli ile `Tarihi` (Historical) modelden yararlanılmıştır. Tarama (Survey) modeline ilişkin araştırmalarda veri toplamak için sıkça başvurulan tekniklerden birisi olan görüşme tekniği de kullanılmıştır. Bunun yanı sıra, istatistiksel analiz yönteminden de yararlanılmıştır. Araştırma konusuna yönelik kullanılan bu teknikler aracılığıyla elde edilen tüm veriler analiz edilerek yorumlanmıştır. Ayrıca araştırmanın evreni ve örneklemi kapsamında analiz edilen 14 farklı makamdaki sözlü ve enstrümantal eserlerin tespiti için `Kota Örneklendirme Yöntemi` kullanılmıştır.Araştırmada, Kemânî Tatyos Efendi'nin, yaşadığı dönemin profesyonel ve saygın bir bestekârı olarak 19. yüzyıl Osmanlı-Türk Müziği geleneği ile kültürünü birçok yönüyle yansıtan ve bu müziğin gelişimine önemli ölçüde katkı sağlayan ustalıklı, kaliteli, yaratıcı ve girişimci eserler verdiği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Türk Müziği, Müzikal Kimlik, Bestekâr Kemânî Tatyos Efendi.

The aim of this research is to reveal the musical characteristics and identity of Kemânî Tatyos Efendi, who was one of the greatest and prominent composers of the 19th century traditional Ottoman-Turkish Music within the scope of the musical culture and understanding of his period. From this point of view, the impressions of the 19th century Ottoman-Turkish Music's cultural environment on the compositional manner and musical identity of Kemânî Tatyos Efendi were determined and revealed in the context of this research.`Descriptive` method was used in the research. In accordance with the descriptive method, it was made benefit of `Survey` and `Historical` models. It was also utilized the interview method that is one of the most frequently referred technics in the researchs concerning the survey model so as to collect data. In addition to this, it was made benefit of the statistical analysis method, too. The all data attained through these technics related to the research subject were analyzed and commentated. Besides, it was applied the `Quota Exemplification Method` for the determination of the vocal and instrumental musical works composed in 14 different maqams in the context of the population and sample of the research.In the research, it was concluded that Kemânî Tatyos Efendi, as a professional and prestigious composer of his period, had producted many dexterous, high-class, creative and modernist works that reflect the tradition and culture of the 19th century Ottoman-Turkish Music with its a lot of aspects, and make a significant contribution to the development of this music.Key Words: Ottoman Turkish Music, Musical Identity, Composer Kemânî Tatyos Efendi.