Yatırım teşviklerinin bölgesel belirleyicileri ve gelişme etkileri: Türkiye örneği
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de farklı amaçlarla verilen yatırım teşvik uygulamalarının ne gibi değişiklikler geçirdiğini ve özellikle son dönemde bölgesel kalkınma için önemli bir araç haline gelen bu uygulamaların etkinliğini ve bölgesel dağılımındaki belirleyicilerinin neler olduğunu ortaya koymaktır. Çalışmada, Türkiye'de Cumhuriyet döneminden itibaren uygulanmaya başlanan yatırım teşviklerinin hangi amaçlar dolayısıyla verildiği ve bu amaçları gerçekleştirmedeki etkinlik ve başarı düzeyi ile yatırım teşviklerinin bölgesel belirleyicileri üzerine analizler bulunmaktadır. Yatırım teşviklerinin etkinlik sonuçları yakınsama analizi yardımıyla incelenmişken, yatırım teşviklerinin bölgesel bazdaki belirleyicilerine yönelik analizlerde ise panel veri ekonometrisi kullanılmıştır. Çalışmanın mekân boyutu Türkiye'deki 26 alt bölgeden oluşmaktayken, zaman boyutu 2004-2012 yılları arasını içermektedir. Analiz bulguları, bölgelerin gelirlerinde bir yakınsamanın ortaya çıktığını ve yatırım teşviklerinin bölgeler arasında ortaya çıkan gelir yakınsamasında çok önemli etkiler oluşturmadığını göstermiştir. Buna karşılık il bazında yapılan analizlerde ise 2004-2008 teşvik düzenlemelerinden ziyade 2009-2012 düzenlemelerinin daha etkin sonuçlar verdiği gözlenmiştir. Bu durumda, son teşvik politikasının görece illerin rekabet gücünü dikkate alması nedeniyle iller arasında yakınsama oluşturduğu ve dolayısıyla gelişmişlik farkını elimine edici sonuç doğurduğu söylenebilir. Bu yönüyle genel teşvik uygulamalarından ziyade mikro ölçekli ve yöreye özgü teşvik uygulamalarının daha etkin olacağı ileri sürülebilir. Çalışmada yatırım teşviklerinin bölgesel belirleyicilerine yönelik panel veri analizi sonucu ise yatırım teşviklerinin bölgesel düzeydeki araştırma ve geliştirme faaliyetleri, ihracat faaliyetleri, kişi başı gelir seviyesi, kredi toplamı ve seçim gibi değişkenler tarafından etkilendiğini ortaya koymuştur. The aim of this study is to reveal the changes that occurred in implementations of investment incentives implemented in Turkey with various purposes, the efficiency of these implementations that became a tool frequently utilized for regional development in recent years, and what the determinants in regional distribution are. In this study, there are analyses on which purposes the investment incentives have been implemented since the establishment of Turkish Republic, on their efficiency in achieving these goals, and on the regional determinants of investment incentives. While the efficiency results of investment incentives have been evaluated via convergence analysis, the panel data econometrics has been utilized in analyses of regional-based determinants of investment incentives. While the spatial dimension of the study consists of 26 regions in Turkey, the time dimension of it consists of the years between 2004 and 2012. Analysis findings have revealed that a convergence has emerged in incomes of the regions and the convergence analysis has also shown that the investment incentives haven't created very important effects on that income convergence between the regions. However, rather than the incentive regulations between 2004 and 2008, the city-based analyses have shown that the regulations between 2009 and 2012 have brought more efficient results. Under these circumstances, it can be concluded that the recent incentive policy has brought the results eliminating the developmental differences between the regions and converging the cities by considering the relative competitive powers of the cities. From this aspect, it can be asserted that rather than general incentive implementations, the micro-scaled and region-specific incentive implementations can be more effective. In this study, as a result of panel data analyses on regional determinants of investment incentives, it has been revealed that the investment incentives are affected by some variables such as regional level research and development activities, exportation activities, level of income per capita, the sum of credits, and election.
Collections