Mesleki müzik eğitimi veren kurumlarda yöresel bağlama tavırlarının öğretimine yönelik değerlendirmeler

Abstract

Geleneksel Türk halk müziğinin önemli çalgılarından biri olan bağlamanın öğretiminde çeşitli problemlerin var olduğu bilinmektedir. Bu problemler genel olarak; icra, pozisyon, mızrap vuruş yönleri ve terminolojik açılardan ulusal ölçekte standart olmayan bir bağlama öğretimi şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bir halk çalgısı olan bağlamanın öğretiminin konservatuvarlar ve müzik bölümlerinde sistematik bir şekilde sürdürülme çabalarıyla birlikte, bu problemlerin çözümüne yönelik yapılan çalışmalar hız kazanmakta ve konuya yönelik yapılan araştırmalarda, standart bir bağlama öğretiminin gerekliliği savunulmaktadır.Bu araştırmada; bağlamanın tarihçesi, öğretimi ve bu enstrümana özgü yöreden yöreye farklı çalış teknikleri geliştirmiş olan, yöresel bağlama tavırları incelenmiştir. Araştırma kapsamında yöresel bağlama tavırlarından, Zeybek, Ankara, Konya, Yozgat, Teke, Karşılama, Silifke, Azeri, Kayseri ve Aşıklama tavırları örneklem olarak alınarak, mızrap vuruş yönleri açısından değerlendirilmiştir.Bu araştırma, yöresel bağlama tavırlarının bağlama öğretimindeki yeri ve öneminin araştırılmasına odaklanmaktadır. Araştırma sürecinde ilk olarak konuya yönelik kaynak taraması yapılmış, ardından tecrübelerine güvenilen bağlama eğitimcileri ve usta icracılardan ulaşılabilenlerle (örneklem grubu) kişisel görüşmeler yapılarak konu hakkında fikir sahibi olunmuştur. Elde edilen kazanımlar neticesinde geleneksel Türk halk müziğinde (GTHM) önemli bir yere sahip oldukları tespit edilen yöresel bağlama tavırlarının, bağlama öğretiminde ne ölçüde yararlanılması/ yararlanılmaması durumunun tespitine yönelik örneklem grubuna anket uygulanarak ortak bir görüş paralelinde sonuç ve önerilere varılmak hedeflenmiştir.Örneklem grubuna uygulanan anket iki bölümden oluşmaktadır.1. Bölümde; bağlama eğitimcilerinin, demografik durumlarını belirlemeye yönelik sorular,2. Bölümde ise; konu ile ilgili 9 adet kapalı uçlu soru sorulmuştur.Araştırma sonucunda, incelenen yöresel bağlama tavırlarındaki mızrap vuruş yönlerinde ulusal ölçekte belirli bir icra standardının var olduğu ve yöresel bağlama tavırlarının bu özeliklerinden dolayı, bağlama öğretimindeki standardizasyon problemlerinin önemli bir kısmını çözebilecek niteliklere sahip oldukları, ankete katılan bağlama eğitimcilerinin görüşleri ve değerlendirmeleri doğrultusunda, yöresel bağlama tavrı içeren halk ezgilerinin bağlama öğretiminde standart bir öğretim modeli açısından önemli olduğu, bağlama öğretimine yönelik hazırlanmış metotlarda, yöresel bağlama tavırlarının detaylı bir şekilde notalandırılmasının gerekli olduğu ulaşılan başlıca bulgulardır.

It is known that there are variety of problems in teaching of bağlama, one of the instruments of Traditional Turkish Folk Music in general these problems are occured as performance plectrum hit sides terminological aspects as a result of nonstandard bağlama teaching. With the effort of maintaining systematic teaching of bağlama, a folk instrument, in conservatoire and music departments, studies to solve these problems have accelerated and in studies regarding this issue and standardized bağlama teaching is suggested.In this study; history of bağlama, teaching of it and its different playing styles from region to region and regional bağlama playing styles have been examined. Within the scope of this study some of the regional bağlama playing styles such as Zeybek, Ankara, Konya, Yozgat, Teke, Karşılama, Silifke, Azeri, Kayseri and Aşıklama are taken as examples and evaluated in terms of plectrum hit sides.This study is focused on the place of regional bağlama playing styles in teaching of bağlama. In the course of study, firstly literature review was done, and then, in order to have an idea about the topic some interviews were done with ones who are reliable and experienced in teaching of bağlama and also with ones who are experts in playing it. As a result of obtained findings; regional bağlama playing styles which have an outstanding place in Traditional Turkish Folk Music, it is aimed to reach a common opinion that in teaching bağlama how much applied or how much it shouldn't be applied is tried to be determined by making questionnaire to the sample group.The survey which is applied to sample group, is composed of two parts.In the first part; the questions for determining of bağlama educators demographic situations,In the second part; nine closed and questions about the subject have been asked.As a result of study; existing of a significant performance standard in plectrum hit of regional bağlama playing styles and regional bağlama playing style which can solve the important part of standardization problems of teaching bağlama due to its properties, folk melodies including regional bağlama playing style is important in terms of a standard teaching method in accordance with assessments and opinions of survey participants who are bağlama educators, and in the methods intended to teach bağlama, requirement of regional bağlama palying style scoring in detail.