İslam düşüncesinde varlık ve yaşam değeri açısından insan

Abstract

İnsan, tarihi süreçte; geçmiş, şimdi ve gelecek bağlamında ortaya konulmuş ve konulacak tüm düşünce biçimlerinde, özellikle `varoluş`un anlamlandırılması noktasında çeşitli yönleriyle çözümlenerek anlaşılması gereken mümkin bir varlıktır. Tüm düşünce sistemlerinin özellikle de dini düşünce biçimlerinin temel kavramlarından birini teşkil eden insan, hem felsefe ve alt dalları olan felsefi antropoloji, ahlak felsefesi, hem tabiat bilimleri olan tıp, biyoloji, kimya, genetik, hem sosyal bilimler olan psikoloji, sosyoloji, antropoloji hem de din ve teoloji alanlarında farklı yaklaşım ve metotlarla incelenmektedir. Tüm bu çabalar insanın ne'liği, varlık âlemindeki yeri ve değerini ortaya çıkarmak ve yaşamdaki gayesini tespit etmek amacına matuf araştırmalardır. Zira insanın salt biyolojik canlılıktan öteye geçebilmesi için, kendisini ve hayatı anlamlandırması gereklidir.`İnsan` olarak adlandırılan canlının dünya hayatında varlığa gelişi, varlık yapısı, diğer varlıklar karşısındaki konumu ile varlık değeri, ayrıca eylemleri ile bunların dünyevi ve uhrevi sonuçlarına göre değeri incelendiğinde bütün yönleriyle insanı ele alan yegâne sistemin din kurumu özelinde İslam dini olduğu görülmektedir. İslam dininin ana kaynakları olan Kur'an ve Sünnet, İnsan denilen `meçhul varlığı` bütüncül (holistic) bir şekilde yine `kendisine` anlatmakta ve ihtiyaç duyacağı kadar bütün yönleriyle, ana ilkeler çerçevesinde tanımlamaktadır. Böylece vahiy mahsulü olan ilahi metnin `İnsan`ın anlam ve değerine yönelik ortaya koyduğu esasların son söz olduğu görülecektir.

Human is a doable creature, which should be analyzed with his various aspects in historical process namely past, present and future in all thoughts especially in `existence`'s interpretation point, and understood. Human, who represents all thought systems especially one of the basic notions of religious thought forms, has being analyzed with various approach and methods in philosophy and its sub-branches philosophical anthropology, philosophy of ethics; in natural sciences such as medicine, biology, chemistry, genetics; and social sciences such as psychology, sociology, anthropology; and in religion and theology fields. All those endeavors should be examined in order to identify human existence, its place and value in the world of creature and his aim in life. Because, in order to be more than just a biological living thing, he should give meaning to himself and his life.When the living creature `human`'s coming to life, structure of his existence, his position before other creatures and value of existence, besides, his acts and their value according to their worldly and spiritual results are examined, it can be seen that only system that handle human with his all aspects is Islam specific to religion establishment. Quran and Sunnah, main resources of Islam, tell about human, the `unknown creature`, to himself holistically, and define him with all aspects needed around main principles. So that, it will be seen that it is about the rudiments asserted for meaning and value of the `Human`.