Ebü`l-Leys es-Semerkandî Tefsiri tercümesi Yasin suresinin dil özellikleri

Abstract

Bu çalışma XV. Yüzyılın ilk yarısında Eski Anadolu Türkçesini yansıtan eserlerden kabul edilen Ebü'l-Leys Tefsiri Tercümesi'nin Yasin Suresi'nin çeviri yazılı metnini ve dil incelemesini konu edinmiştir.Ebü'l-Leys Tefsiri'nin, Eski Anadolu Türkçesi devresinde üç yazar tarafından tercüme edildiği, bu tercümelerin de pek çok nüshalarının bulunduğu bilinmektedir. Ebü'l-Leys'in bu eserinin Türkçe tercümeleri, Tarama Sözlüğü için taranmıştır. Bazı üniversitelerde eserin dil özelliklerini ortaya koyan çalışmalar yapılmıştır.Hazırlamış olduğumuz bu çalışma ise inceleme, metin, dizin bölümlerinden meydana gelmiştir. Birinci bölüm olan inceleme kısmında eser, dil yönünden ele alınmıştır. Metnin dil özelliği olarak ünlü ve ünsüzlerin yazılışları, ses değişiklikleri, yapım ekleri, çekim ekleri, kelime çeşitleri, kelime grupları ve diğer dil bilgisi özellikleri üzerinde durulmuştur.İkinci bölüm, 21 sayfalık harekesiz olan mensur metnin transkripsiyonunu ihtiva eder. Eserin transkripsiyonlu metni ise 22 sayfa, 659 satır ve mükerrerleriyle birlikte 8.914 kelimeden meydana gelmektedir. Üçüncü bölüm, dizin'e (gramatikal indeks) ayrılarak, kelimelerle çekim eklerinin metinde geçtiği yerler gösterilmiş, böylece metnin söz varlığı ile gramer unsurları tespit edilmeye çalışılmıştır.

This study focuses on the examination of the Surah Yasin in the translation and interpretation of the Ebü'l -Leys which has been accepted as one of the most significant works reflecting the Early Anatolian Turkish in the first half of XV.centuryIt has been long known that this work of Ebü'l-Leys was translated by three writers in the Early AnatolianTurkish period, and it has a lot of copies. The turkish translations of this work of Ebu'l-Leys has been scanned for 'Tarama Sözlüğü' (Scanning Dictionary). In some universities, the study revealed language features of the work done.This research is made up of text, and index. In the first part, the way vowels and consonants are written as language properties, derivational affixes, inflections, tybir of words and other grammar properties are dwelled on. The second part consists of a 21-page transcription of the prose poem text. The translation with transcription is 22 pages, and is composed of 659 lines and 8.913 words together with repeated ones. The third part is allocated for index (grammar index) and the places in which the words are in the text are marked, and exemplified with a few words.