Ar-Ge yatırımlarının firmaların finansal performansına etkisi: BİST`te işlem gören imalat şirketleri üzerine bir uygulama

Abstract

Bu tezin amacı, önemi her geçen gün biraz daha artan Ar-Ge yatırımlarının firmaların finansal performansına etkisini araştırmaktır. Bu amaçla öncelikle Ar-Ge yatırımları hakkındaki kavramsal çerçeve, dünyada ve Türkiye'deki Ar-Ge yatırımları anlatılmıştır. Daha sonra firma performansını etkileyen unsurlar ve performans ölçümü için kullanılan analiz tekniklerine yer verilmiştir. Son olarak BIST imalat sektöründe faaliyet gösteren firmaların finansal performansına Ar-Ge yatırımlarının etkisi panel veri analizi ile araştırılmıştır. 2007Q1-2015Q2 dönemine ait çeyreklik verilerin kullanıldığı araştırmada ilk olarak imalat sektörü bütün olarak, daha sonra ise alt sektörler bazında ele alınmıştır. Çalışmada her bir sektör için firma performansını temsilen sekiz model oluşturulmuştur.Analiz sonuçlarına göre ilgili dönemde Ar-Ge yatırımlarının firma performansına etkisi bazı modellerde pozitif, bazı modellerde negatif olduğu belirlense de sonuçlar genel olarak anlamlı bulunmamıştır. Firmalara ait birim etkiler modellerden alınarak araştırıldığında bazı firmaların Ar-Ge yatırımlarından olumlu, bazı firmaların ise olumsuz etkilendiği saptanmıştır. Bu sonuçlardan firmaların bir kısmının Ar-Ge yatırımlarını verimli kullandığı, diğer bir kısmının ise verimsiz kullandığı sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Ar-Ge Yatırımları, Firma Performansı, Panel Veri Analizi

The aim of this thesis is to investigate the importance of the impact of the R&D investments –which show an increasing scale day by day– on the financial performance of the companies. For this purpose, mainly the conceptual framework on R&D investments and R&D investments in the world and in Turkey are explained. Then the factors affecting corporate performance and the analytical techniques used for the performance measurement are included. Finally, the effect of the R&D investments on the financial performance of the companies operating in the BIST manufacturing sector was investigated using panel data analysis. Using quarterly data for the period of 2007Q1-2015Q2, the manufacturing sector is discussed as a whole in the first study, it is later discussed in some of the sub-sectors. Eight models have been formed to represent the performance of the company for each sector in the study.According to the results, although the impact of R&D investments has been determined positive in some models while negative in some others in the corresponding period, the results have'nt been significant overall. When taking the unit effects from the models of the companies, some companies were found to be positively affected, while some others were found to be adversely affected by R&D investments. From these results, it has been concluded that some of the companies took advantage of the efficient use of R&D investments, while some others took it inefficient.Keywords: R&D Investments, Company Performance, Panel Data Analysis