Yahyâ b. Bahşî ve Lemhu`l-Mesâ`ili`n-Nahviyye fî Şerhi`l-`Avâmili`l-Birgiviyye adlı eseri

Abstract

Bu çalışma, Yahyâ b. Bahşî 'nin Lemhu'l-Mesâ'ili'n-Nahviyye fî Şerhi'l- 'Avâmili'l-Birgiviyye adlı eserinin tahkîki/ edisyon kritiğidir.Yahyâ b. Bahşî, XV.yüzyılın sonları, XVI. yüzyılın başlarında Çanakkale'nin Ayvacık ilçesine bağlı Tuzla kasabasında yaşamış bir âlimdir. Türkçe ve Arapça olmak üzere Temel İslâm İlimleri, Tasavvuf, Arap Dili ve Türk Edebiyatı sahalarında telif, şerh, haşiyeden oluşan pek çok eser kaleme almıştır.Yahyâ b. Bahşî, tahkikini yaptığımız bu eserinde, büyük Osmanlı âlimi İmam Birgivî'nin Arap dili gramerinin temel kurallarını kendine özgü bir tertip ve güzel bir üslûp içinde takdim ettiği el-'Avâmil adlı meşhur eserinin şerhini yapmaktadır. Müellif eserini telif ederken bu sahada yazılmış pekçok eserden istifade etmiş, konuları anlatırken görüş sahiplerini ve kaynaklarını da zikrederek eserine büyük bir zenginlik katmıştır.Bu çalışmada Yahyâ b. Bahşî ve eseri tanıtılmaya çalışılmış, müellif nüshasına en yakın nüshanın oluşturulmasına, istifadeye hazır hâle getirilmesine ve bu sahada çalışacakların hizmetine sunulmaya gayret edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Arap Dili, İmam Birgivî, 'Avâmil, Yahyâ b.Bahşî, Şerh.

This study is an edition critique of Yahyâ b. Bahşî's Lemhu'l-Mesâ'ili'n-Nahviyye fî Şerhi'l- 'Avâmili'l-Birgiviyye.Yahyâ b. Bahşî is a scholar who lived in a county of Çanakkale, Ayvacık called Tuzla between the end of 15th century and the beginning of 16th century. He had many works in Turkish and Arabic including Basic Islamic Sciences, Islamic Philosophy, compilation, commentary and annotation in Turkish and Arabic Literature.Yahyâ b. Bahşî prepares an annotation of the famous work of an Ottoman Scholar İmam Birgivî called el-'Avâmil in which he presented the basic rules of Arabic grammar within a distinctive classification and style. While the editor compiles this work, he made use of many works written in this field and enriched it with including those who had opinions on the subject and mentioning their sources.In this study, Yahyâ b. Bahşî and his work has been presented, and it has been tried to prepare a proximate copy of the editor's work, make it ready for use and present it to those who are planning to study in the field.Key Words: Arabic Language, İmam Birgivî, 'Avâmil, Yahyâ b.Bahşî, Annotation.