Aşk konulu türkülerle Ukrayna halk şarkılarında tipler üzerine mukayeseli bir araştırma

Abstract

Türk ve Ukrayna folklorları alanında karşılaştırmalı araştırmaların ilki olan bu çalışmanın temel amacı, evrensel olgu olan aşkı konu alan türkülerle Ukrayna halk şarkılarında tasvir edilen tiplerin aralarındaki benzerlikler ve farklılıkların tetkik edilmesidir. Çalışmada kullanılan ana yöntem, karşılaştırma yöntemidir. Tez çalışmasının kapsamı, çeşitli folklor derleme kitaplarından belli kriterlere göre seçilen yüzer türkü ve Ukrayna halk şarkısı ile sınırlandırılmıştır.Çalışmanın `Giriş` kısmında Ukrayna halk şarkılarının tarifi ve genel tasnifi verilmiş, her şarkı türü hakkında kısa bilgi sunulmuş, ayrıca tip kavramının çeşitli tanımları üzerine durulmuştur. `İnceleme` başlıklı Birinci Bölümde âşık, maşuk, akraba, arabozucu tipleri ayrı ayrı ele alınarak ilgili oldukları motifler ve sembollerle bağlantıları içinde incelenmiş, tespit edilen farklılıklar ve benzerlikler yorumlanmıştır. İkinci Bölümde Ukrayna halk şarkılarının orijinal metinleri ve Türkçe çevirileri verilmiştir. Sonuç kısmında çalışmanın genel değerlendirmesi yapılmış, Ukrayna ve Türk halk liriklerindeki tiplerin temelinde benzer olduğu, farklılıklarının Ukrayna ve Türkiye'nin coğrafyalarının, Ukrayna ve Türk milletlerinin kültürlerinin özelliklerine, onların din görüşlerine, kadına, kadın erkek ilişkisine bakışlarına bağlı olduğu neticesine varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Ukrayna Halk Şarkısı, Türkü, Aşk, Tip, Motif, Sembol

Main purpose of this research which is the first of studies in the field of Turkish and Ukrainian folklores, is investigeting (analysis) similarities and differences between types, described in Ukrainian and Turkish folk songs (`türkü`) about such universal phenomenon as love. The chief method of paper is method of comparison. Coverage of the thesis is bounded by one hundred Turkish and one hundred Ukrainian folk songs chosen from different folklore books according to certain criteria.The introduction of the thesis contains the definition and classification of Ukrainian folk songs, a short information about each song type, different interpretations of `type` notion. In First Chapter called `Research` lover, beloved, relative, rival types were examined separately with groups of motifs and symbols relating to them, stated similarities and differences were commented. Second Chapter of work consists of original texts of Ukrainian folk songs and their Turkish translation. In the Conclusion a general estimate of work was made, it was found that types desribed in Ukrainian and Turkish folk lyrics are similar in their basis, differences among them depend on Ukraine's and Turkey's geographic features, specifics of Ukrainian and Turkish folks' cultures, religious convictions, perspective to man, woman and their relations.Keywords: Ukrainian and Turkish Folk Songs, Love, Type, Motif, Symbol