Liderlik tarzları ile işe yabancılaşma arasındaki ilişkide algılanan etik iklimin ve çalışanın kişilik özelliklerinin rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı; liderlik tarzlarının, çalışanların etik iklim algılarının ve kişilik özelliklerinin işe yabancılaşma üzerindeki etkilerini belirlemektir. Bu amaçla araştırmada liderlik tarzlarından dönüştürücü liderliğin ve etkileşimci liderliğin işe yabancılaşma üzerindeki etkisi ve bu etkide etik iklim algısının ve çalışanların kişilik özelliklerinin aracılık etkisi incelenmiştir. Çalışmanın teorik kısmında sırasıyla etkileşimci liderlik, dönüştürücü liderlik, işe yabancılaşma, etik iklim ve kişilik özellikleri kavramları açıklanmıştır. Daha sonra değişkenler arasındaki ilişkiyi ele alan araştırmalar incelenmiş ve bu doğrultuda araştırma modeli ve hipotezler oluşturulmuştur. Model yapısal denklik modeli şeklinde tasarlanmıştır. Yapısal denklik modeline bağlı belirlenen hipotezlerin açıklığa kavuşturulabilmesi için Uşak ilinde faaliyette bulunan 240 banka çalışanından anket tekniğiyle veri toplanmıştır. Veriler SPSS ve AMOS programlarıyla analize tabi tutulmuştur. Analizler sonucunda dönüştürücü liderliğin işe yabancılaşmayı negatif yönlü olarak etkilediği ve bu etkide etik iklim algısının ve çalışanların kişilik özelliklerinin kısmi aracılık üstlendiği belirlenmiştir. Bununla birlikte etkileşimci liderliğin hiçbir değişkenle anlamlı ilişkiye sahip olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: DönüĢtürücü Liderlik, EtkileĢimci Liderlik, ĠĢe YabancılaĢma,Etik Ġklim, KiĢilik Özellikleri.

The aim of this study is to determine the impacts of leadership styles, ethical climate perception and workers' personality traits over work alineation. Thus, in this study, the impacts of transformational leadership and transactional leadership over work alienation and the mediating role of ethical climate perception and workers' personality traits in this impact have been analyzed. In the theoretical part, transactional leadership, transformational leadership, work alienation, ethical climate and personality traits have been respectively described and explained. Next, studies dealing with the relationship among variables have been analyzed and accordingly research model and hypothesis have been formed. The model is designed as a structural equation model (SEM). Data is collected from 240 bank workers operating in Uşak province in order to clarify the hypotheses determined based on the structural equation modelling. Collected data has been subject to analysis through SPSS and AMOS programmes. As a result of these analyses, it has been found out that transformational leadership has a negative impact on work alienation and the ethical climate perception and workers' personality traits have a partial mediating role in this impact. In addition, it has been also found out that transactional leadership does not have a significant relationship with any variables.Key Words: Transformational Leadership, Transactional Leadership, Work Alienation,Ethical Climate, Personality Traits.