Kurumsal yapı ve yerel ekonomik kalkınma: Erzurum ve Batman üzerine bir saha araştırması

Abstract

1990`lı yıllardan itibaren geleneksel kalkınma yaklaşımları yerine geçen yerel ekonomik kalkınma (YEK) süreci ile birlikte kurum ve kurumsal yapı ilgi odağı olmuş ekonomik büyüme ve kalkınma literatüründe büyük yer tutmuştur. Böylece gerek akademisyenler gerekse politika yapıcılar konu ile ilgili teorik ve uygulamalı araştırmalar yapmıştır. Yapılan bu araştırmalarda hangi bölgeye hangi kurumsal yapının etkin olacağı noktasında fikir birliği olmasa da genel manada kurumsal yapının kalkınmaya pozitif etkide bulunduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmada da amaç, kurumsal yapının Türkiye` de görece daha az gelişmiş olan Erzurum ve Batman illerinin YEK sürecindeki etkisini incelemektir. Bu kapsamada her iki ilde uygulanan 810 ankete dayalı veriler ile tanımsal ve ekonometrik analizler yapılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre, Erzurum için tahmin edilen modellerde anlamlı değişkenlerin katsayıları toplandığında YEK açısından en etkili üç değişkenin sırasıyla ifade özgürlüğü ve hesap verebilirlik, düzenlemelerin kaliteli olması ve yönetimin etkinliği değişkenlerinin olduğu görülmüştür. Buna karşın Batman için tahmin edilen modellerde ise katsayıların toplam değerleri itibariyle en etkili üç değişkenin sırasıyla yolsuzluğun önlenmesi, hukukun üstünlüğü ve yönetimin etkinliği olduğu gözlemlenmiştir. Özetle YEK göstergeleri açısından Türkiye`de görece daha az gelişmiş iller olan Erzurum ve Batman için genel manada kurumsal yapının ekonomik, sosyal ve kültürel ile siyasal etkiler kanalıyla YEK`i pozitif etkilediği belirlenmiştir. Anahtar Kelimler: Kurum, Kurumsal Yapı, Yerel Ekonomik Kalkınma, Batman, Erzurum

With the local economic development (LED) process replacing traditional development approaches, institution and institutional structure has become the focus of attention and this has a great place in economic growth and development literature from the nineties years. Thus, both academicians and policy makers have done theoretical and practical research on the subject. In general meaning, although there is no consensus on which region the institutional structure will be effective in these researches, effects of institutional structure on development has been detected positively.The purpose of this study is also to examine the effects of institutional structure on LED process of Erzurum and Batman provinces which are relatively less developed in Turkey. In this framework, descriptive and econometric analyses have been based on 810 surveys conducted in both cities. According to the results of the analysis, in the estimated models for Erzurum, when the coefficients of meaningful variables are collected, according to LED, the three most influential variables respectively are; voice and accountability, regulatory quality and government effectiveness. Despite that in models predicted for Batman, the three most effective variables control of corruption, rule of law and government effectiveness are observed. In brief, in terms of LED indicators, it was determined that institutional structure positively affected LED by economic, social, cultural and political channels for Erzurum and Batman, which are relatively less developed cities in Turkey. Keywords: Institution, Institutional Structure, Local Economic Development, Batman, Erzurum