Bireysel ve takım sporları ile uğraşan üniversite öğrencilerinin temel psikolojik ihtiyaçlarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, üniversitelerin farklı bölümlerinde okuyan ve bireysel sporlar ile uğraşan üniversite öğrencilerinin temel psikolojik ihtiyaçlarının belirlenmesi ve sosyo-demografik değişkenleri ile arasındaki ilişkinin tespit edilmesidir. Çalışmaya, Türkiye Üniversite sporları Federasyonu tarafından düzenlenen müsabakalara katılan 311 erkek (%53,0) ve 276 kadın (%47,0) toplam 587 üniversite öğrencisi katılmıştır. Katılımcıların % 50,1'i 17-20 yaş arasında, % 39,2'si 21-24 yaş arasında ve %10,7'si ise 25-28 yaş aralığındadır.Çalışmada, öğrencilerin Temel Psikolojik İhtiyaçlarını belirlemek için Deci ve Ryan (2000) tarafından geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması Kesici ve vd., (2003) tarafından yapılan 21 madde ve `Özerklik İhtiyacı`, `Yeterlik İhtiyacı` ve `İlişki İhtiyacı` isimli üç alt boyuttan oluşan `Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği` uygulanmıştır.Verilerin istatistiksel çözümlemesinde, Portable IBM SPSS Statistics v20 programı kullanılmıştır. Verilerin normallik sınaması yapmak için tek örneklem `Kolmogorov-Smirnov` testi kullanılmış ve verilerin normal bir dağılıma sahip olmadığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin temel psikolojik ihtiyaçlarının demografik değişkenler ile karşılaştırılmasında ikili grup karşılaştırmalarında `Mann Whitney U` testi üç ve/veya daha fazla grup karşılaştırmalarında `Kruskal Wallis-H` testi ve anlamlılığın ne yönde olduğunu belirlemek için `Mann Whitney U` testi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0.05 olarak kabul edilmiştir. Katılımcıların temel psikolojik ihtiyaçlar ölçeği alt boyutlarından elde etmiş oldukları puanların ortalama değerleri; özerklik alt boyutu puan ortalaması 22,43±3,32, Yeterlik alt boyutu puan ortalaması 19,86±2,97 ve ilişki alt boyutu puan ortalaması 25,67±3,26 olarak tespit edilmiştir. Cinsiyet açısından yapılan inceleme sonrasında `Kadın` üniversite öğrencilerinin özerklik, yeterlik, ilişki ihtiyaçlarının doyumu `erkek` üniversite öğrencilerine oranla anlamlı düzeyde yüksek olduğu tespit edilmiştir. Spor türü bakımından ise Takım sporu ile uğraşan sporcuların bireysel sporculara oranla daha fazla `özerk` olma ihtiyacı duymaktadırlar. Bireysel sporlar ile uğraşan sporcuların ise takım sporu ile uğraşan sporculara oranla daha fazla `yeterlik` ve `ilişki` ihtiyacı duydukları tespit edilmiştir. Ailelerinde tek çocuk olan üniversite öğrencilerinin, 1 veya daha fazla kardeşi olan üniversite öğrencilerine oranla daha fazla `ilişki` ihtiyacı duymaktadırlar.

The aim of this study is to determine the basic psychological needs of university students studying in different parts of universities and dealing with team and individual sports and their relationship to socio-demographic variables. A total of 587 university students participated in the study, 311 men (53.0%) and 276 women (47.0%) participating in the competition organized by the Turkish University Sports Federation. 50,1% of participants are between the ages of 17-20, 39,2% are between 21-24 years and 10,7% are between 25-28 years of age. In the study; basic psychological needs Inventory [which was designed by Deci and Ryan (2000), adapted into Turkish by Kesici et al., (2003), had 21 items and was consisted of three subscales - relatedness, autonomy and competence] were used to determine the Basic psychological needs of university students. For the analyses of the data, Portable IBM SPSS Statistics v20 package program was used. One sample `Kolmogorov-Smirnov` test was employed in order to know whether or not the data followed a normal distribution and it was seen that the data did not follow a normal distribution. Following these initial analyses; it was decided to use non-parametric test methods for the statistical analyses of the data and `Mann Whitney U` test and `Kruskal Wallis-H` tests were employed to determine whether or not there was a significant difference between narcissism and socio-demographic variables.The mean scores of the participants' subscales of basic psychological needs scale; the autonomy subscale average score was 22,43 ± 3,32, the competence subscale average score was 19,86 ± 2,97 and the relatedness subscale average score was 25,67 ± 3,26. After analysis according to gender, it was determined that the satisfaction of `female` university students' autonomy, competence and relationship needs was significantly higher than that of `male` university students. In terms of sport type, team sportsmen need to be more `autonomous` than individual sportsmen. It has been found that the athletes dealing with individual sports need more `competence` and `relationship` than the athletes dealing with team sports. University students who are single child in their families need more `relationship` than university students with one or more siblings.