Ayn Rand`ın rasyonel bencillik ahlakı

Abstract

Bu çalışmada Ayn Rand'ın (02.01.1905-06.03.1982) rasyonel bencillik ahlakı ya da objektivist etik incelenmiştir. Rand'a göre etik, insanın tercihlerine ve davranışlarına rehberlik eden bir değerler sistemidir. Değer bir insanın kazanmak ve/veya korumak için çalıştığı şeydir. Değer kavramı mutlak bir gerçek değildir. Alternatifin olmadığı yerde amaç veya değer de yoktur. Evrende sadece bir temel alternatif vardır: Varolmak veya varolmamak ve bu sadece tek bir varlık sınıfına canlı organizmalara özgüdür. Sürekli bir alternatifle, hayat ve ölüm alternatifiyle karşı karşıya olanlar, yalnızca yaşayan organizmalardır. Değer kavramını mümkün kılan sadece hayat kavramıdır. Sadece yaşayan bir organizma için şeyler iyi veya kötü olabilir. Sadece yaşayan bir varlık amaçlara sahip olabilir veya amaçlar oluşturabilir. Bir organizmanın değer standardı onun hayatıdır: Organizmanın hayatına yardımcı olan şey iyi, onu tehdit eden şey ise kötüdür. Rand'a göre etik ne bir mistik fantezidir ne de bir sosyal uzlaşmadır. Etik insan bekasının nesnel, metafizik gereksinimidir. Objektivist etik, değer standardı olarak insan hayatını, her bir insanın etik amacı olarak da o insanın kendi hayatını görür. Objektivist etiğin üç temel değeri şunlardır: Akıl, amaç, kendine saygı. Bunlara karşılık gelen üç erdem ise rasyonalite, üretkenlik ve gururdur. Objektivist etiğin temel sosyal prensibi, tıpkı hayatın kendi başına bir amaç olması gibi her insanın da kendi başına bir amaç olduğu, başkalarının refahı veya amaçları için araç olmadığıdır. Bu yüzden insanın ne kendisini başkalarına feda ederek ve ne de başka insanları kendisine kurban etmeden kendisi için yaşaması gerektiğidir. Kendisi için yaşamak, insanın en yüksek ahlaki amacının kendi mutluluğunu başarmak olduğu anlamına gelir. Mutluluk hayatın başarılı durumudur, ıstırap başarısızlığın veya ölümün uyarı sinyalidir. Mutluluk kişinin değerlerini elde etmesinden kaynaklanan bilinç durumudur. Eğer bir insan üretken işe değer veriyorsa onun mutluluğu, başarısının hayatına ne derece hizmet ettiğinin bir ölçüsüdür. Rand'a göre mutluluk, çelişkili olmayan, suç veya cezanın olmadığı, başka herhangi bir değerle çatışmayan ve sizin mahvolmanıza yol açmayan bir sevinç durumudur. Mutluluk sadece rasyonel bir kişi için, rasyonel amaçlardan başka bir şey arzulamayan, rasyonel değerlerden başka bir şey peşinde olmayan ve rasyonel eylemler dışında hiçbir şeyde neşe aramayan bir kişi için söz konusudur. Objektivist etik, rasyonel bencilliği gururla savunur ve tavsiye eder. Objektivist etik, insanın iyiliğinin diğer insanların kurban edilmesini gerektirmediğini ve bir kimsenin başka bir kimseye kurban edilmesiyle gerçekleştirilemeyeceğini savunur.

In this study Ayn Rand's rational selfishness ethics or objectivist ethics were analyzed. According to Rand, ethics, is a code of values to guide man's choices and actions. Value is that which one acts to gain and/or keep. The concept value is not a primary reality. Where no alternative exists, no goals and no values are possible. There is only one fundamental alternative in the universe: Existence or nonexistence and it pertains to a single class of entities, to living organisms. It is only a living organism that faces a constant alternative: The issue of life or death. It is only the concept of life that makes the concept of value possible. It is only to a living entity that things can be good or evil. Only a living entity can have goals or can originate them. An organism's life is its standard of value: that which furthers its life is the good, that which threatens it is the evil.According to Rand, ethics is not a mystic fantasy nor a social convention. Ethics is an objective, metaphysical necessity of man's survival. The Objectivist ethics holds man's life as the standard of value and his own life as the ethical purpose of every individual man. The three cardinal values of the Objectivist ethics are: Reason, purpose, self-esteem, with their three corresponding virtues: Rationality, productiveness, pride. The basic social principle of the Objectivist ethics is that just as life is an end in itself, so every living human being is an end in himself, not the means to the ends or the welfare of others. Therefore, that man must live for his own sake, neither sacrificing himself to others nor sacrificing others to himself. To live for his own sake means that the achievement of his own happiness is man's highest moral purpose. Happiness is the successful state of life, suffering is the warning signal of failure, of death. Happiness is that state of consciousness which proceeds from the achievement of one's values. If a man values productive work, his happiness is the measure of his success in the service of his life.According to Rand, happiness is a state of non-contradictory joy—a joy without penalty or guilt, a joy that does not clash with any of your values and does not work for your own destruction. Happiness is possible only to a rational man, the man who desires nothing but rational goals, seeks nothing but rational values and finds his joy in nothing but rational actions. The Objectivist ethics proudly advocates and upholds rational selfishness. The Objectivist ethics holds that human good does not require human sacrifices and cannot be achieved by the sacrifice of anyone to anyone.