Çağdaş sanatta ifadeci anlatım dili ile portre olgusu

Abstract

Portrenin tarihi çok eskilere dayanır. Tarihi süreçte gelişen portre resmi, malzeme, teknik, ifade ve biçim yönünden devamlı değişim yaşamıştır. Bu süreçte portre, resim, fotoğraf, seramik, edebiyat ve heykel gibi sanat dallarının içerisinde bir ifade biçimi olarak şekillenmiştir. Plastik sanatlarda, portrenin gelişim serüveninin aynı düzlemde olduğunu söylemek zordur. Portre, edebiyat ve resim kadar hiçbir sanat dalı ile özdeşleşmemiştir. Bilindiği üzere resmin teması; figür, doğa ve natürmort ve bunların alt türevleri şeklinde sınıflandırılmaktadır. Fügür içerisinde gelişen portre resmi, zaman içerisinde büyük gelişim göstermiştir. Birçok ressam ifade aracı olarak portre resmi yapmıştır. Bu sanatçılar, eserlerini yaparken içinde bulundukları ülkenin ve o dönemin siyasi, politik, ekonomik, sosyal, dini ve felsefi anlayışlarından etkilenmişlerdir. Bilindiği üzere, resim sanatında portreye ilk çağlardan itibaren rastlanmak mümkündür. Portre resminde asıl gelişme, Avrupa'da görülmüştür. Bu çalışmada, Çağdaş Resim Sanatı içerisinde önemli bir ifade türü ve tema konusu olan, portre incelendi. Porte ressamlığında dönemlerine göre öncüsü sayılabilecek sanatçıların eserlerinden örnekler verilerek değerlendirmeler yapıldı. Bu sanatçılar, portrenin oluşum sürecinde, model olarak seçtiği bireyin fiziksel kimliğiyle karşı karşıya kalırken, edindikleri izlenimlerini, modelin kendilerinde uyandırdığı duyguları, eserlerinde kullanma ve yansıtma yollarını aramışlardır. Sanatçı portresini yaptığı modelin, o esnadaki duygusal halini ve iç dünyasını tuvale yansıtmayı hedeflemektedir. Belki de resim sanatında portre yapmanın zor bir tercih olmasının en bariz tarafı bu olsa gerekir. Bu eserin giriş kısmında, çalışmanın amacı ve hipotezi, portre kavramı, portrenin türleri ve portrenin gelişim evresi üzerinde duruldu. Birinci bölümde, portrenin tarihsel gelişiminden bahsedildi. İkinci bölümde Çağdaş Sanatta portre olgusu, bu dönemin önemli temsilcilerine göre ele alındı. Seçilen bu porteler birçok yönden irdelendi. Üçüncü bölümde ise portre üzerine kişisel uygulamalar ve bunların plastik değerler ve psikolojik arka planı ele alınarak değerlendirildi. Sonuç kısmında ise elde edilen bulgular ortaya konuldu.

The history of portrait dates back to old ages. The painting of portrait, which was developed in time, has constantly come across with change-transformation in terms of material, technique, expression and form. The portrait was shaped as a form of expression within the branches of art such as painting, photography, ceramics, literature and sculpture. It is difficult to say that the development of portrait is on the same plane in plastic arts. However, none of the art branches has been identified with the portrait, but the literature and painting. As it is known, the theme of painting is classified as figure, nature and still life and their sub-derivatives. The portrait painting, which was developed in the figure, demonstrated significant development in time. Most artists have painted portraits as a means of expression. These artists were influenced by the political, political, economic, social, religious and philosophical mentality of country and period they were in during performing their works. As it is known, it has been possible to come across with the portrait in the art of painting since the earliest centuries. However, the portrait demonstrated its real development in Europe. In this study, the portrait as a significant type of expression and a theme topic within the Contemporary Art of Painting was investigated. In this present study, evaluations were performed giving examples of the artists who were considered as pioneers in their periods on the art of portrait. These artists looked for the ways to reflect their impressions, the emotions, which the model evoked in them, in their works, while these artists were faced with the physical identity of the individual they chose as the model during the portrait formation process. The artist aims to reflect the emotional state and inner world of the model s/he portrays to the canvas. Perhaps, this is the most obvious side that painting portraits is a quite difficult choice in the art.In the introduction section of this study, it was focused on the aim and the hypothesis of the study, the concept of portrait, the types of portrait and the development phase of the portrait. In the first section, the historical development of the portrait was mentioned. In the second section, the portrait phenomenon in the Contemporary Art was handled in terms of the most important representatives in this period. These selected portraits were investigated in many ways. In the third section, personal applications on portraits and their plastic values were evaluated handling their psychological background. In the result section, the reached findings were presented.