Teknik öğretmenlerin iş doyumsuzluğu ve öğretmenlikten ayrılmalarına etkisi

Abstract

156 ALTINCI BÖLÜM ÖZET SONUÇ VE ÖNERİLER özet İş hayatının giderek karmaşık hale gelmesi çalı şan insanları yakından etkilemektedir. Günümüzde çalışan insanların karşılaştıkları önemli sorunlardan biri de iş ten sağladıkları doyumun düşüklüğüdür. İş doyumunun dü şük olması, işgörenlerin örgüte bağlılığını azaltabilmek te örgüt içi ve örgüt ler ara sı işgören hareketliliğine yol açabilmektedir, iş doyumu düşük olan işgörenler ya işlerini bırakıp daha fazla doyum sağlayabilecekleri bir işe geçmekte ya da isteksiz olarak işlerine devam etmek tedirler. Bu çalışmanın genel amacı teknik öğretmenlerin iş duyumsuzluğunun olup olmadığı, işten doyumsuzluk varsa bu duyumsuzluğun öğretmenlikten ayrılmalarına etki dere cesini belirlemektir. 3u genel amaç çerçevesinde aşağıda ki soruların cevapları aranmaya çalışılacaktır; İr Teknik öğretmenlerin öğretmenlikten ayrılmala rının sayısal boyutu nedir? 2. Teknik öğretmenlerin işten doyumsuzluk derece si nedir? 5. İşten doyumsuzluğun teknik öğretmenlerin öğ retmenlikten ayrılmalarına etki derecesi nedir? 4. Teknik öğretmenlerin işten doyumsuzluğunu azalt mak için nasıl bîr politika izlenmelidir?157 Araştırma erkek teknik öğretmenlerle sınırlı tutul muştur. Kız teknik öğretmenler araştırma kapsamının dışın da bırakılmıştır. Araştırma öğretmenlik yapan teknik öğretmenlerle öğretmenlikten ayrılan teknik öğretmenlerin iş doyumsuz luğunu karşılaştırmak üzere iki tür denek grubu üzerinde yapılmıştır. Birinci tür denek grubunu öğretmenlik yapan teknik öğretmenler ikinci tür denek grubunu öğretmenlik ten ayrılan teknik öğretmenler oluşturmaktadır. Ankara merkezindeki endüstri meslek liselerinde ve teknik liselerde çalışan teknik öğretmenler ve eği tim sisteminden ayrılmış değişik kamu ve özel kuruluşun da çalışan teknik öğretmenler araştırmanın evrenini oluş turmaktadır. Araştırmanın örneklemi 116 teknik öğretmenden oluşmuştur. bu örneklemin 70'ini eğitim sisteminde çalı şan teknik öğretmenler, 46 'sim öğretmenlikten ayrılıp değişik kamu ve özel kuruluşunda çalışan teknik öğretmen ler oluşturmaktadır. Teknik öğretmenlerin iş duyumsuzluğunu oluşturan sekiz etmen saptanmıştır. Bu etmenler: 1. Ücretten duyu lan doyumsuzluk, 2. İş ve niteliğinden duyulan duyumsuz luk, 3. Çalışma koşullarından duyulan doyumsuzluk, 4. Bi reylerarası ilişkilerden duyulan doyumsuzluk, 5. Yönetim158 ve denetim biçiminden duyulan doyumsuzluk, 6. Gelişme ve yükselme olanaklarından duyulan doyumsuzluk, 7. îş güvenliği ve iş güvencesinden duyulan doyumsuzluk, 8. Sosyal konumdan duyulan doyumsuzluktur. îş duyumsuz luğunun her öğesi için yeteri kadar anket sorusu gelişti rilmiştir, îş duyumsuzluğunun sekiz öğesi için geliştiri len soru sayısı kırktır» Anket soruları A ve B formlu olarak iki tür denek grubuna uygulanmak üzere geliştirilmiştir. Eğitim siste minde çalışan teknik öğretmenler için A formlu anket, öğretmenlikten ayrılanlar için B formlu anket gelişti rilmiştir, îki tür denek grubu için aynı sorular hazırlan mış, ancak öğretmenlikten ayrılanlar için uygulanacak an ket soruları geçmiş zamanlı olarak hazırlanmıştır. Her anket sorusunun karşısında, işten duyulan do yumsuz luğun derecesini belirlemek için olumlu sorularda çok fazla seçeneğine 5, çok seçeneğine 4, biraz seçene ğine 3, az seçeneğine 2, hiç seçeneğine 1 puan verilmiş, olumsuz sorularda ise hiç seçeneğine 5, az seçeneğine 4, biraz seçeneğine 5, çok seçeneğine 2, çok fazla seçeneği ne 1 puan verilmiştir. Anketin her sorusunun seçenekleri ne göre frekans sayımı yapılmış ve bunların yüzdeleri he saplanmıştır.159 îş doyumsuz luğunu oluşturan sekiz öğenin her biri için, deneklerin verdikleri yanıtlara göre ortalama puan hesaplanmıştır, öğretmenlik yapan teknik öğretmenler ile öğretmenlikten ayrılan teknik öğretmenlerin iş doyumsuz luğu puanları arasında bir ilişkinin olup olmadığını sap tamak için Pearson Çarpım Moment Korelaslon Katsayısı tekniğinden yararlanılmıştır. Öğretmenlik yapan ve öğretmenlikten ayrılan tek nik öğretmenlerin iş doyumsuz luğunun alt etmenlerinden aldıkları ortalama puanlar hesaplanmıştır, öğretmenlik yapan ve öğretmenlikten ayrılan teknik öğretmenlerin en fazla ücretten doyumsuzluk duydukları, bunu sosyal konum dan duyulan doyumsuzluk ve gelişme ve yükselme olanakla rından duyulan doyumsuzluğun izlediği belirlenmiştir. Öğretmenlik yapan ve öğretmenlikten ayrılan teknik öğ retmenlerin en az bireylerarası ilişkilerden doyumsuz luk duydukları belirlenmiştir. Öğretmenlik yapan teknik öğretmenlerin ücretten aldıkları doyumsuzluk puanı 4.38, öğretmenlikten ayrılan teknik öğretmenlerin ücretten al dıkları doyumsuzluk puanı 4.56'dır. Teknik öğretmenlerin öğretmenlikten ayrılmaların da işten duydukları duyumsuzluğun önemli etkisi olduğu saptanmıştır. Teknik öğretmenlerin öğretmenlikten ayrıl malarına birinci derecede ücretten duyulan doyumsuzluk, ikinci derecede sosyal konumdan duyulan doyumsuzluk etki de bulunmaktadır.