Farklı yaprak gübrelerinin Erzurum`da yetiştirilen fasülye (Phaseolus vulgaris var. nanus)`de bitki gelişmesine, verime ve bazı bitki besin elementleri içeriğine etkisi

Abstract

ÖZET Bu araştırma, 1988 ve 1989 yıllarında Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Araştırma ve Yayım Merkezi Müdürlüğüne ait 6 numaralı kuyu deneme alanında yürütül müştür. Denemede, Erzurum ve yöresinde yaygın olarak yetiş tirilip tüketilen Kızılhaç fasulye çeşidi kullanılmıştır. Bu araştırma, Erzurum ekolojik şartlarında yetiştirilen taze fasulyede, farklı yaprak gübrelerinin bakla özelliklerine, verime ve bazı bitki besin maddeleri içeriğine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Denemede Bayfalon, Greenzit, Wuxal-3, Wuxal-5, Proteinate, Polorasate yaprak gübreleri ile % 0.2, 0.4 ve 0.6 dozlarında üre kullanılmıştır. Yaprak gübreleri 15 gün ara ile gelişme döneminde 3 defa püskürtülerek uygulanmıştır. Hasat olgunluğuna gelen baklalar hasat edilerek parselde bakla verimi; bitki başına bakla sayısı; boyu, eni, kalınlığı, ağırlığı ve baklada tane sayısı tespit edilmiştir. Hasat dönemi sonuna doğru bitkilerden örnekler alınmıştır. Alınan örnekler kurutularak öğütülmüş ve bazı önemli bitki besin elementi birikimleri analizlerle belirlenmiştir. Denemeden elde edilen veriler varyans analizleri yapıldıktan sonra, F testi önemli bulunan uygulamalar, Duncan çoklu karşılaştırma testine tabi tutulmuştur. Bu araştırmadan elde edilen sonuçlar şu şekilde özetle nebilir:11 1. Farklı yaprak gübrelerinin bakla özelliklerine etkisi. Baklanın boyu, eni, kalınlığı, baklada tane sayısı ve bakla sayısı kullanılan yaprak gübresi çeşitine bağlı olarak değişmiştir. 1.1. Kullanılan yaprak gübrelerinin tamamı bakla boyunu artırmıştır. Artış oranı yaprak gübresi çeşitine bağlı olarak değişmiştir. Polorasate, Bayfalon ve üre (% 0.2 ve 0.4 dozları) gübrelerinin daha etkili olduğu tespit edilmiştir. 1.2. Yaprak gübrelerinin bakla enine önemli bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Ancak Proteinate, Solugro, Polorasate ve üre (% 0.2 ve 0.4 dozları) nin bakla enini belli oranda artırdığı tespit edilmiştir. 1.3 Kullanılan yaprak gübrelerinin tamamı bakla kalınlığını artırmıştır. Fakat Polorasate, Proteinate, Solugro ve Wuxal-3 yaprak gübrelerinin diğerlerine göre daha etkili olduğu tespit edilmiştir. 1.4. Yaprak gübrelerinin tamamı bakla ağırlığını artırmıştır. Bayfalon, Polorasate ve üre (% 0.2 ve 0.6)'nin bakla ağırlığını daha fazla etkilediği belirlenmiştir. 1.5. Baklada tane sayısı yaprak gübresine bağlı olarak değişmiştir. Kullanılan yaprak gübrelerinin proteinate ve Solugro hariç, tane sayısını artırdığı belirlenmiştir. Polorasate ve % 0.6 dozunda üre uygulamalarının tane sayısını daha fazla etkilediği tespit edilmiştir. 1.6. Kullanılan yaprak gübrelerin tamamı bitkide baklaİÜ sayısını artırmıştır. Wuxal-3, Wuxal-5, Bayfalon ve Polorasate yaprak gübrelerinin bakla sayısını daha fazla etkilediği belirlenmiştir. Solugro ve % 0.2 dozunda üre uygulamalarının bakla sayısına etkisi önemli bulunmamıştır. 2. Farklı Yaprak Gübrelerinin Toplam Kuru Madde Miktarına Etkisi Toplam kuru madde miktarı, yaprak gübresine bağlı olarak değişmiştir. Solugro yaprak gübresi toplam kuru madde miktarını azaltmıştır Kullanılan diğer yaprak gübreleri ise artırmıştır. Artış oranı, Bayfalon, Polorasate ve üre (% 0.2 ve 0.4 dozları) de önemsiz bulunmuştur. % 0.6 üre, Greenzit, Wuxal-3 ve Wuxal-5 gübrelerinin daha etkili olduğu belirlenmiştir. 3. Farklı Yaprak Gübrelerinin Verime Etkisi Denemede kullanılan yaprak gübrelerinin tamamı fasulyede verimi artırmıştır. Bayfalon, Polorasate ve Wuxal-5 yaprak gübrelerinin verimi daha fazla artırdığı tespit edilmiştir. 4. Farklı Yaprak Gübrelerinin Bazı önemli Besin Maddesi İçeriğine Etkisi 4.1. Kullanılan yaprak gübrelerinin azot içeriğine önemli bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Ancak Bayfalon, % 0.4 dozunda ürenin diğerlerine göre biraz etkili olduğu belirlenmiştir. 4.2. Fosfor içeriği yaprak gübresine bağlı olarak değişmiştir. Polorasate, % 0.4 dozunda üre, Greenzit, Wuxal-3IV yaprak gübrelerinin fosfor içeriğini artırdığı belir lenmiştir. 4.3. Potasyum içeriği yaprak gübresine bağlı olarak değişmiştir. Potasyum içeriğini % 0.4 dozunda üre uygulamasını önemli derecede artırdığı tespit edilmiştir. 4.4. Kullanılan yaprak gübrelerinin tamamı kalsiyum içeriğini önemli derecede artırmıştır. Ancak Polorasate, Wuxal-3 ve Bayfalon yaprak gübrelerinin daha etkili olduğu belir lenmiştir.

SUMMARY This research was carried out at Experimental Area numbered 6 of Agricultural Experiment and Extension Center, Agricultural Faculty, Atatürk University, in 1988 and 1989. In this study `Redcross` snapbean grown widely in Erzurum, was used. The objective of this study was to determine the effect of foliar sprays on plant growth, yield and mineral content. Foliar applications Consisted of Bayfalon, Greenzit, Wuxal-3, Wuxal-5, Proteinate, Polorasate, and 0.2, 0.4 and 0.6 % Urea. Three applications with 15 days interval were used in growing period. Pods per plant, number, lenght and weight of pods; and seeds per pod were determined when the experiment was terminated. Plant samples were dried at 70 °C, the dry weight of each plant components were determined and ground to be analyzed. The experimental design was completely randomized block with 4 replications. Data obtained in this study were subjected to analysis of variance and Duncan's multiple range test. The results can be summarized as Follows : 1. The Effect of foliar sprays on properties of pods. 1.1. All foliar sprays increased lenght of pods. But Polarosate, Bayfalon and 0.2 and 0.4 % Urea were predominant among them. 1.2. No significant effect on width of pods occured. 1.3. The tickness of pods increased with foliar applications.VI Polorasate, Proteinate, Solugro and Wuxal-3 had greather influence than others. 1.4. All foliar applications espicially Bayfalon, Polarasate, and 0.2 and 0.6 % Urea increased weight of pods. 1.5. All sprays significantly increased the number of seeds per pod except proteinate and Solugro. 1.6. The treatments significantly increased the number of pods per plant. But it was highest at Bayfalon and lowest at Solugro and 0.2 % Urea treatments, respectively. 2. The Ef ect of foliar application on dry weights. All treatments increased total dry weight with exception Solugro. The treatments of 0.6 % Urea, Greenzit, Wuxal-3 and Wuxal-5 had more influence whereas Bayfalon, Polorasate 0.2 and 0.4 % Urea had less. 3. The effect of treatments on Yield. All foliar applications predominatly Bayfalon, Polorasate and Wuxal-5 significantly increased yield. 4. The Effect of treatments on chemical content. 4.1. No significantly effect of foliar applications on N content obtained. But Bayfalon and 0.4 % Urea silightly increased. 4.2. P content was increased by Polorasate, 0.4 % Urea, Greenzit, and Wuxal-3 treatments.vii 4.3. The application of 0.4 % Urea significantly increased K content. 4.4. Calcium content was significantly increased by all foliar applications. But Polarasate, Wuxal-3 and Bayfalon had greater influence.