Osmanlı Devleti`nde siyasal iktidar ve bürokrasi: XVIII. yüzyılda Kalemiyye

Abstract

io i ÖZET `Osmanlı Devleti ' nde siyasal iktidar ve bürokrasi: XVIII. yüzyılda Kalemiyye` başlımı altında incelediğimiz tezimiz, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında Osmanlı Devleti'nin bürokratik yapısı hakkında bazı incelemeleri, bu eserler üzerinde etkili olmuş bazı teorik çalışmalarla i1işki lendirerek inceledik. Daha sonra, birinci bölümde genel olarak Osmanlı Devleti'nin kuruluş ve yükseliş dönemlerinde mevcud siyasal hayat ve bürokratik yapıyı tahlil ettikten sonra, ikinci bölümde bununla bağlantılı olarak çözülme dönemi boyunca meydana gelen değişiklikler ve rical-i devletin (bürokrasi) buna çare arayışlarım inceledik. üçüncü bölümde ise incelememizi biraz daha özele indirgeyerek, Osmanlı siyasal iktidarı üzerinde ilmiyye, seyfiyye ve kalemiyyeden oluşan rical-i devlet sınıflarının etkinlik gücünü inceledik. Bunu takiben araştırmamız istatistikî verilerden de yararlanmak suretiyle kalemiyyenin siyasal iktidar üzerinde artan etkisine ve doğal olarak bu gelişim ile Osmanlı siyasal yapı ve zihniyetinin değişimi arasındaki ilişki üzerinde yoğunlaştı. incelememizde amacımız günümüze kadar araştırılmamış olan, kalemiyyenin onsekizinci yüzyıldaki durumunun, siyasal tarihimizdeki yerini tahlil etmek olmuştur. Zira kalemiyye, Türkiye'nin siyasal hayatında modernleşme hareketlerinin de kökenini oluşturmaktadır. O halde kalemiyyenin XVIII. yüzyıldaki durumunu incelemek, bir yerde Türkiye'de modernleşme hareketinin başlangıç dönemini de bulmak olacaktır. i. ^«!!S2 »S

102 SUMMARY This dissertation under the title of `Political Power and Bureaucracy: Kalemiyye in the Eighteeth Century` consists of the introduction and three chapters. The introduction deals with some studies in the literature on the bureaucratic structure in the ottoman state, with relation to some researches affecting them. The first chapter, in general, analyzes the existing political life and bureaucratic structure in the periods of establ ishmend and rise of ottoman state. Afterwards, the second chapter with connection to the first one examines the resolution of previous structure and the works of bureaucracy to prevent the state from declining. The third chapter intensifies the research on the analysis of power `rical-i devlet`, which consists of ilmiyye (educated men), kalemiyye (men of pen), and seyfiyye (men of sword) in the ottoman state. It has become evident that there is a strong relation with the increasing power of Kalemiyye, which is supperted by statistical data, and the changes occured in the political structure and political conciusness in the ottoman state. The aim of this research is to analyze importent place of Kalemiyye in the ottoman political history, in the eighteeth century however the Kalemiyye has been neglected in the literature so far. it is necessary to point out that the Kalemiyye fermed the roots of modernization in the political life of Turkey. Therefore, the examination of kalemiyye in the eighteeth century, in some sense, means to find. in the beginning penod of modernization movement in Turkey.