Orta öğretimde uygulanmakta olan ders geçme ve kredi modelinin öğrenciler ve öğretmenlerce algılanmasına ilişkin karşılaştırmalı bir araştırma

Abstract

ÖZET Bu araştırmanın genel amacı, 1991-1992 öğretim yılında orta öğretimde uygulamaya konulan Ders Geçme ve Kredi Düzeni uygulaması ile ulaşılmak istenen amaçlara ne düzeyde ulaşıldığını, uygulamanın ilkelerine okullarda ne düzeyde uyulduğunu, uygulama sırasında karşılaşılan sorunları ve bu sorunların giderilmesine yönelik önerileri uygulamanın doğrudan içinde bulunan öğretmen ve öğrenci görüşlerine dayalı olarak ortaya koymaktır. Bu genel amaç doğrultusunda, `öğretmen formu` ve `öğrenci formu olmak üzere iki bilgi toplama aracı(anket) geliştirilmiştir. Bu anketlerde öğretmen ve öğrencilere, Ders Geçme ve Kredi Düzeni uygulamasının amaçları, ilkeleri ve uygulama sırasında sorun olabilecek durumlar ile bunların giderilmesine yönelik önerileri içeren ifadeler verilmiş; grupların bunlara ilişkin görüşlerini belirtmeleri istenmiştir. Geliştirilen bilgi toplama araçlan, 237 öğretmen ve 246 öğrenci olmak üzere toplam 483 kişiye uygulanmıştır. Elde edilen veriler S.P.S.S. adlı bilgisayarlı paket programı yardımıyla analiz edilmiştir. Her iki bilgi toplama aracındaki maddelerin tamamına yakını ortak olduğundan verilerin analizi sırasında; 1) Okul tipi ayrımı gözetmeksizin genel olarak öğretmen ve öğrenci görüşleri, 2) Farklı okul tiplerinde(A tipi, B tipi, C tipi`) görev yapan öğretmen görüşleri, 3) Farklı okul tiplerinde okuyan öğrenci görüşleri kendi aralarında karşılaştırmıştır. Elde edilen sonuçlar ana hatlarıyla aşağıda verilmiştir. 1. `Amaçlama ilişkin görüşlere okul tipi ayrımı gözetmeksizin bakıldığında, hem öğretmenlerin hem de öğrencilerin Ders Geçme ve Kredi Düzeni ile ulaşılmak istenen amaçlardan birçoğuna(orta düzeyde veya üzerinde) ulaşıldığı yönünde görüş ortaya koydukları görülmüştür. Grupların görüşleri karşılaştırıldığında, bazı amaçlara ilişkin anlamlı görüş farklılıklarının olduğu görülmüştür.Bu amaçlara; öğretmenlerin, öğrencilere göre daha üst düzeyde ulaşıldığı yönünde görüş ortaya koydukları gözlenmiştir. öğretmen ve öğrenci görüşlerine okul tiplerine göre bakıldığında ise grupların, amaçlardan birçoğuna her üç okul tipinde de ulaşıldığı; alt sosyo-ekonomik bölgeyi temsil eden okul tiplerinden(C tipi okullar) orta(B tipi okullar) ve üst sosyo ekonomik bölgeyi temsil eden okullara(A tipi okullar) doğru gidildikçe amaçlara ulaşılma düzeyinin arttığı yönünde görüş ortaya koyduktan görülmüştür. 2. `İlkelere ilişkin görüşlere okul tipi ayrımı gözetilmeksizin bakıldığında, öğretmen ve öğrencilerin ilkelerden çoğuna okullarda uyulduğu yönünde görüş ortaya koydukları görülmüştür.Grupların görüşleri karşılaştırıldığında, anlamlı görüş farklılığı olduğu görülen ilkelere; öğretmenlerin, öğrencilere göre daha üst düzeyde uyulduğu yönünde görüş ortaya koydukları gözlenmiştir.öğretmen ve öğrenci görüşlerine okul tiplerine göre bakıldığında grupların, ilkelerden çoğuna her üç okul tipinde de uyulduğu; üst okul tiplerine doğru gidildikçe(C tipi okullar-» B tipi okullar-» A tipi okullar) ilkelere okullarda uyulma düzeyinin arttığı yönünde görüş ortaya koyduktan görülmüştür. 3. `Sorunlara` ilişkin görüşlere okul tipi ayrımı gözetmeksizin bakıldığında, grupların sorun ifadelerinin yaklaşık tamamına (orta düzeyde veya üzerinde) katıldıkları görülmüştür.Grupların görüşleri karşılaştırıldığında, anlamlı görüş farklılığı olduğu görülen maddelerdeki ifadelere öğrencilerin öğretmenlere göre daha üst düzeyde katıldıkları gözlenmiştir. öğretmen ve öğrenci görüşlerine, okul tiplerine göre bakıldığında, grupların ifadelerin yaklaşık tamamına her üç okul tipinde de katıldıkları; üst okul tiplerine doğru gidildikçe ifadelere katılma düzeyinin düştüğü görülmüştür. 4. `önerilerde ilişkin görüşlere okul tipi ayrımı yapılmaksızın bakıldığında grupların, önerileri içeren ifadelerin yaklaşık tamamına katıldıkları görülmüştür. Gruplar arasında anlamlı görüş farklılığının olduğu maddelerdeki önerilerin yarısına öğretmenlerin, yarısına ise öğrencilerin daha üst düzeyde katıldıktan gözlenmiştir. öğretmen ve öğrenci görüşlerine okul tiplerine göre bakıldığında, grupların önerilerin yaklaşık tamamına her üç okul tipinde de katıldıktan görülmüştür.önerilere katılma düzeyleri bakımından okul tipleri arasında genel olarak anlamlı farklılıkların olmadığı gözlenmiştir 5. Bilgi toplama araçlarında `anket formundaki sorulara verdikleri cevaplar dışında araştırmanın ele aldığı konu ve uygulama ile ilgili olarak grupların görüş ve düşüncelerini belirtmelerinin istendiği açık uçlu birer soru yer almıştır. Bu soruya verilen cevaplar incelendiğinde öğretmenlerin en çok; öğrenci, öğretmen ve velilerce anlaşılmaya başlandığı bir sırada Ders Geçme ve Kredi Düzeninin 1995-1996 öğretim yılından itibaren liselerin üçüncü ve daha sonraki dönemlerinde devam eden ve zamanla kaldırılacak olan bir uygulamaya dönüştürülmesinin anlaşılması güç bir durum olduğu; ulaşılan bu noktadan sonra gerekli alt yapı tamamlanarak ve sorunlar giderilerek uygulamaya devam edilmesi gerektiği yönünde görüş ortaya koydukları görülmüştür.öğrencilerin ise en çok, az bir kredi eksiği olduğu için altıncı dönem sonunda mezun olamayacak olan öğrencilere yaz aylarında kredi tamamlama programı düzenlenmesi yönünde görüş ortaya koydukları gözlenmiştir. Sonuç olarak bu araştırma ile Ders Geçme ve Kredi Düzeni uygulaması ile ulaşılmak istenen amaçların birçoğuna ulaşıldığı, ilkelerin çoğuna okullarda uyulduğu görülmüştür.Üst okul tiplerine doğru gidildikçe amaçlara ulaşılma ve ilkelere uyulma düzeyinin arttığı gözlenmiştir. Grupların sorun olabilecek durumları ve bunların giderilmesine yönelik önerileri içeren ifadelerin tamamına yakınına katıldıktan, katılma düzeyleri bakımından okul tipleri arasında anlamlı görüş farklılıklarının fazla olmadığı görülmüştür.

IV SUMMARY The general objective of this study is to determine to what extent the objectives of the Promotion System on the Basis of individual Courses implemented as of 1991-1992 secondary education terms were reached, to what extent its principles were followed in schools, what the problems were faced are and how these problems can be overcome according to suggestions made by teachers and students actively present in application. In accordance with this objective, two questionnaires under the formats of `teacher form` and `student form` were designed. Through these questionnaires, teacher and students were given items regarding objectives, principles and application policies of the Promotion System on the Basis of Individual Courses, their potential problems and suggestions for solving these problems and subjects were asked to state their views on these topics.Questionnaires were administired to a total 483 subjects of whom 237 were teachers and 246 were students. Data obtained through these questionnaires were analysed by means of S.P.S.S. computer software. Because almost all the items in one guestionnaire were identical to those in the second one, during the analysis of data 1)student and teacher views were compared without taking school type differences into consideration, 2)views of teachers in different school types(Type A, B and C) were compared and 3)views of students in different school types were compared. Results obtained are outlined below. 1.ln terms of `objectives` without regard to school type, ft appears that both teachers and students hold that most of the objectives of the Promotion System on the Basis of Individual Courses were reached. When views of groups are compared, some differences on some objectives were observed. Apperently, it seems that teachers belive more than the students the objectives were reached at a higher level. When teacher and students views are considered according to school types, however, it was observed that most of the objectives were reached in all three school tpyes, that the extent to which they were reached tends to increase from lower-level socio-economic region schoo!s(Type C) and to those medium-level socio-economic region schoo!s(Type B)and of upper-level socio economic region schools(Type A). 2.ln terms of `princeples` without regard to school type differences, it appears that both teachers and students hold that most of the principles are followed in schools. When views of groups are compared, it was seen that, again, teachers more than the students believed that principles were followed at a higher level.When teacher and students views are considered according to school types, it was observed that most of the princeples were followed in all three types and that the extent to which they were followed tends to increase in higher level shools( Type C-> Type B-» Type A). 3.ln terms of `problems` without regard to school type, groups agree on almost all the problem statements. When views of groups are compared, disagreement on some Hem arises because of students belief on these items stronger than those of teachers. When teacher and student views are considered according to school types, groups agree on almost all statements in all three school types. And the level of agreement tends to decrease toward higher level of schools. 4.ln terms of `suggestions` without regard to school type, groups agree on almost all statements of suggestions. In addition half of the suggestion items presenting differences of opinion are joined more by teachers and other half by students.. When teacher and student views are considered according to school types, groups agree on almost all suggestions in all three schools. As far as agreement on suggestions in all three school types. As far as agreement on sugestions is concerned, no differences were observed among school types. 5.1n information-gathering devices, along with other items were added an open ended questions asking subjects to state their opinions on the subject-matter of present study. An analysis of responses given to this questions revealed that according to the teachers it appears strange that the Promotion System on the Basis of Individual Courses practised in third and further terms of high schools as of 1995-1996 acedemical year and which was finally understood by teachers, students and parents should later be abolished. And that these teachers believe that the system should be maintained once problems were solved. According to students on the other hand, students who will not graduate at the and of the sixth semester because they fail to have enough credits should be given to chance to complete their credits during summer months. As a result, the present sdudy reveals that most of the objectives of the Promotion System on the Basis of Individual Courses System are attained and the most of the principles are followed in schools. The higher the school type, the higher the extent to which objectives are reached and principles principles followed. It appears that groups agree on problem types and on almost all of the sugestion statements for solving these problems, and that, as far as the level of aggreement is concerned, there are not a vast differences of opinion among school types.