Van Kalesi ve Eski Van Şehri İslam dönemi toplumlarında diş patolojileri ve anomalileri

Abstract

ÖZET Araştırmamıza konu edilen dişler Doğu Anadolu'nun en önemli tarih öncesi yerleşim merkezlerinden biri sayılan Van Kalesi ve Eski Van Şehri'nden çıkarılmış islam dönemine ait iskeletlere aittir. İslam dönemine ait bu yerleşme yerinden çıkan 17 kadın, 12 erkek, 28 çocuk ve cinsiyeti tesbit edilemeyen 4 yetişkin birey olmak üzere toplam 61 bireye ait 489 tanesi kalıcı ve 242 tanesi süt dişi olmak üzere toplam 731 tane dişin yapısı ve hastalıkları incelenmiştir. Materyalimizi oluşturan Van Kalesi ve Eski Van Şehri islam dönemi bireylerinin dişleri Eski Anadolu ve bazı Avrupa toplumları ile karşılaştırılmıştır. Diş çürüğü oranı % 18.60 ve premortem diş kaybı % 12.31' dir. Bouville ve Murphy' e göre derecelendirilen diş aşınmasında erkeklerin kadınlara göre aşınma olayları fazla çıkmıştır. Tesbit edilebilen premortem dişlerin yaklaşık % 28' inin periodontal abse ve kist yüzünden düştüğü tesbit edilmiştir. Toplumun % 44.26 sında alveol kaybı, yetişkin toplumun %15.15 'inde sürmemiş üçüncü molar tesbit edilmiştir. Toplumun geneline bakıldığında %4.91 carabelli, %44 diştaşı ve yetişkin bireylerde %15 oranında shovel shaped'e rastlanmıştır. Ayrıca toplumun occlusion pozisyonuna, hypocone ölçülerine ve alt çene molar şekilleride incelenmiştir.

SUMMARY The teeth, mentioned in our research belong to the skeletons which were excavated from The Van Citadel And The Old Van City, which is belived to be the one of the most important prehistorical settlement center of the islamic period. From this settlement, belonging to the islamic period totaly 61 person; 17 women, 12 men, 28 children and 4 adult sex of which were unknown and the anatomy and anomaly of 731 teeth; 489 of which are permanent and 242 of which are milk teeth were examined. The teeth of the islamic period people of The Van Citadel And The Van City, which is forming our materialism, were compared with both the old anotolian and with some european communities The rate of caries is 18,60 percent and premortem loss is 12,31 percent. Regarding the teeth wear away, it was also indicated by Murphy and Bouville that the rate of teeth away of men were more than women. At the research of the determined premortem teeth, aproximately 28 percent of them were lost because of periodental abscess and cyst. In the community 44,26 percent alveol loss and at the adult community 15,15 percent non erupted third molar were determined. When we look from generaly perspective, 4.91 percent carabelli, 44 persent tartar and at the adult people 15 percent shovel shaped was witnessed. Besides, occlusion position, hypocone cusp measure and mandibula molar shapes were also examined.