Bir reji çalışması: Akad`ın Yayı

Abstract

ÖZET Oyun yazarı Güngör Dümen' in araştırıldığı ve `Aka d 'm Yayı` adlı oyununun sahnelendiği bu çalışmanın temel amacını; teorik düzlemde Dilmen'in Türk tiyatrosu içindeki yerini inceleyerek ulusal Türk tiyatrosuna sağlayacağı olanakları irdelemek ve pratik olarak da izleyici ile kurulacak yeni iletişim olanaklarını sorgulayarak farklı ilişki biçimleri aramak şeklinde özetleyebiliriz. Bu amaçla iki kaynak göz önünde tutularak çalışma sürdürülmüştür. Bunlar; izleyici ile kurulacak ilişki bağlamında geleneksel bir kaynak olan şamanizim ve arketipler aracılığıyla bilinçdışını devreye sokarak farklı bir yolla izleyene ulaşan `mitolojik dil`dir. Böylece; izleyicisi ile bağlarını koparan tiyatronun, yeni bir dil arayışına katkı sağlamak ve tiyatroda ulusal deyişi aramak için bir çaba harcanmıştır. `Akadın Yayı` sahneleme çalışması; beynin sahip olduğu özellikler yardımıyla izleyici ile düşünsel, duygusal, ritüel düzlemde ve aynı anda/bir arada bütüncül bir iletişim kurmayı hedefler/kurmaya çabalar. Böylesi bir çalışmaya kullandığı mitolojik malzeme dolayısı ile uygun olan metne; bir yandan da, geleneksel halk dansları ve ağıt ritüeli dönüştürülerek yerleştirilmiştir. Metin irdelenirken Şamanizm, arketipler ve mitolojik motifler doğrultusunda değerlendirilerek buradan sağlanan veriler sahneye aktarılmıştır.

SUMMARY In this study, Turkish play writer GfingSr Dilmen was researched. And as aresult of this investigation his play `Aka d 'in Yayın was staged. The aim of this study is two fold first, in theoritical base, to examine Dilmen's place in Turkish theatre and how we can use Dilmen's approach of play writing while creating language of Turkish national theatre; and secondly, in practical base, to form new language in betwen stage and the spectator. Because of becoming stage language old, the theatrical comunication with spectator was broken and theatre lost own spectator. This problem can only be solved with creating new theatrical language and prepairing damaged comunication. So, for that reason, while chosing directing aprproach two things are considered as important. One, to use shaman as a traditional source and secondly, to examine new way of cominication with spectators by means of archetypes and mitological motives. Archetypes' place is in the land of unconsciousness and this offers the underwave comunication. So text was interpretated from this point of wiev. Every directional study must answer the question of how comunication should be held on with spectators. And every poduction must take a position. In this production the total comunication with related to human brain was offered, that is; comunication intellectually, emotionaly and ritualy with together. The text `Akad'ın Yayı` is proper for this aim because of using mitological material. And some traditional material that we prefered for using to stage such as traditional dances and ritual mourning easily fited the productions. 1^