Kamu hizmeti imtiyaz sözleşmeleri

Abstract

Kamu hizmetlerinin özel kişilere gördürülmesinde sözleşmeli yöntemlerden biri olan kamu hizmeti imtiyazı, `bir kamu hizmetinin tüm tehlike, zarar ve masrafları imtiyaz sahibi tarafından üstlenilerek, hizmetin işletilmesinden sağlanacak gelir karşılığında kurulması ve işletilmesi ya da yalnızca işletilmesini ifade etmektedir. Kamu hizmeti imtiyaz sözleşmelerinin hukuksal rejimi, kamu hizmeti kavramının belirgin etkisi altındadır. Ülkemizde, uzun bir süre sınırlı bir alanda uygulanmış olan imtiyaz yöntemi, özellikle 1980'li yıllardan itibaren uygulamaya konan Yap-İşlet-Devret sözleşmeleri bağlamında yemden tartışılmaya başlamıştır. Anayasa Mahkemesi ve Danıştay, yasa koyucu tarafından özel hukuk sözleşmesi olarak nitelenen Yap-İşlet-Devret sözleşmelerinin, imtiyaz sözleşmesi niteliği taşıdığına karar vermiştir. Bunun üzerine, 1999 yılında Anayasa'da yapılan değişiklikle, kamu hizmetlerinin özel hukuk sözleşmeleriyle özel kişilere gördürülmesi konusunda yasa koyucu yetkili kılınmış ve imtiyaz sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıkların çözümünde tahkim yoluna gidilebilmesi olanağı getirilmiştir. 2000 yılında yapılan ve telekomünikasyon hizmetleri alamnda imtiyaz yöntemini öngören düzenleme ile Anayasa değişikliği birlikte değerlendirildiğinde, imtiyaz kavramının liberal piyasa düzeninin gerekleri doğrultusunda dönüştürülmek istendiği sonucuna varılmaktadır.

En tant qu'un precede contractuel de gestion deleguee des services publics, la concession signifie `1' exploitation des services publics par un particulier â ses frais et risques et en se remunerant de l'exploitation du service`. Le regime juridique des contrats de concession est domine par la notion de service public. N'ayant pas trouve un champ d'applicaton tres significatif depuis longtemps, en Turquie, les contrats de concession sont redevenus d'actualite avec Finsertion dans les annees 80 des contrats de `Yap-İşlet-Devret` (un nouveau mode de gestion deleguee des services publics). La Cour Constitutionelle et le Conseil d'Etat ont decide que les contrats de `Yap-İşlet-Devret` nommes auparavant par le legislateur comme contrats de droit prive n'etaient que les contrats de concession. Par la revision constitutionnelle de 1999, le legislateur etait autorise de determiner les services publics qui pouvaient etre confies aux personnes privees par des contrats de droit prive. La revision constitutionnelle de 1999 a, de plus, recouvert la voie d'arbitrage pour les litiges des contrats de concession. La nouvelle loi des telecommunications, mise en vigeur en 2000, a prevu que les contrats signes entre les Ministere du Transport et les exploitants prives ne seront que de nature de concession. Si Ton combine cette loi avec la revision constitutionnelle mentionnee, on observe que la methode classique de concession est forcee de s'adapter dans le nouvel ordre liberal economique.