Yatırım projelerinde uygulama sonrası denetim

Abstract

Bu çalışma, yatırım projelerinde uygulama sonrası denetim konusunu incelemek ve bir uygulama sonrası denetim kapsamında, gelecekle ilgili belirsizlikleri modellemek üzere projelerin planlama aşamasında kullanılan simülasyon ve senaryo analizi yöntemlerinin etkinliğini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, ülkemizde faaliyette bulunan bir işletmenin 1990 yılında uygulamaya koyduğu yatırım projesi kullanılmıştır. Yukarıdaki amacı gerçekleştirmek için önce, yatırım projelerinde uygulama sonrası denetim konusu ile duyarlılık analizi, simülasyon ve senaryo analizi yöntemleri hem teorik olarak incelenmiş hem de yazında bu konuda daha önce yapılmış çalışmalar analiz edilmiştir. Bu incelemenin sonucunda, yatırım projelerinde uygulama sonrası denetimin, `Projenin planlama aşamasındaki ilk değerlendirmesinin, faaliyete geçildikten uygun bir zaman sonra, gerçekleşen veriler ışığında etraflıca incelenmesi ve gerekli ise proje üzerinde bazı düzenlemelerin yapılması` amacıyla yerine getirildiği sonucuna varılmıştır. Uygulama sonrası denetim kapsamında etkinlikleri araştırılan duyarlılık analizi, simülasyon ve senaryo analizi yöntemlerinin ise, nakit akımları ile ilgili, planlama aşamasında yapılan tahminlerin gerçekleşmemesinden, projenin getirişinin ne şekilde etkilenebileceğini belirlemek amacıyla uygulandığı tespit edilmiştir. Çalışmada incelenen yatırım projesinin ilk hazırlanan nakit akımı tablolarına duyarlılık analizi, simülasyon ve senaryo analizi yöntemleri uygulanmıştır. Bu 147analizleri uygulayabilmek için, önce nakit akımları ile ilgili değişkenler tespit edilmiştir. Çalışmada, yatırım maliyeti, finansman maliyeti, faaliyet dönemi gelirleri ve faaliyet dönemi maliyetleri gruplarına ayrılan 11 değişken kullanılmıştır. Duyarlılık analizi uygulanarak, projenin net bugünkü değerinin hangi değişkenin değerindeki değişime karşı daha hassas olduğu tespit edilmiştir. Simülasyon analizinde ise, projenin değişkenlerinin değerleri, rastgele sayılan kullanan Monte-Carlo yöntemi ile yaratılmış, bu değişkenler kullanılarak nakit akımları hesaplanmış ve bu işlem, 900 defa tekrar edilerek net bugünkü değerle ilgili bu sayıda gözlem değeri elde edilmiştir. Daha sonra, bu gözlem değerleri kullanılarak, güven aralığı hesaplanmış, hipotez testi yapılmış ve böylece projenin net bugünkü değeri ile ilgili bazı çıkarımlarda bulunulmuştur. Senaryo analizinde, projenin ekomomik ömrü boyunca, geleceğin işletme için en olumsuz ve en olumlu şekilde oluşmasından nakit akımlarının nasıl etkileneceği araştırılmış ve her iki durum için de net bugünkü değer hesaplanmıştır. Daha sonra, projeye uygulama sonrası denetim yapılmış ve bu denetimden elde edilen sonuçlar duyarlılık analizi, simülasyon ve senaryo analizinden elde edilen sonuçlarla karşılaştınlmıştır. Bu karşılaştırmadan, yukarıda sayılan yöntemlerin projelerin planlama aşamasında uygulanmasının, yöneticilere çok faydalı bilgiler sağlayacağı sonucu çıkarılmıştır.

The purpose of this study is to examine the post-completion audits of capital projects and, in this context, to test the efficiency of sensitivity analysis, simulation and scenario analysis techniques, all of which are used in the planning phase of the projects in order to model the uncertainties associated with the future. The project which is used in this study belongs to a Turkish firm and was prepared in 1990. Theoretical bases of post-completion audits, simulation and scenario analysis were examined. Also, other studies in the literature about these subjects were analysed. This analysis reveals that the post completion audits are performed for the purpose of `compering the actual cash flows with the forecasted ones and taking timely corrective actions, if necessary`. Sensitivity analysis, simulation and scenario analysis, whose efficiencies are tested in this study, are applied in order to determine how the cash flows and the net present value of the project are effected if the future conditions differ from the forecasts. Sensitivity analysis, simulation and scenario analysis techniques have been applied to original cash flows which were forecasted in 1990. Eleven variables, which were grouped in four categories, were used when above-mentioned techniques were applied. These groups are investment cost, financial costs, revenue and operating costs. Applying sensitivity analysis has identified the variables, whose values have more affect on the net present value. 149In simulation analysis, the values of the variables were randomly generated by using Monte-Carlo technique which uses random numbers. Than, these values were used to calculate the cash flows and the net present value of the project. Values of the variables were randomly generated for 900 times and 900 observations for the net present value were calculated which constituted a sample for the net present value. This sample was used to calculate confidence interval and test hypothesis to make inferences about the true net present value of the project. Scenarios were constructed by putting all good outcomes in one and all bad ones in the other. Than, the values of the variables were determined in each case and net present values were calculated for both extreme scenarios. Having completed these analyses, post-completion audit was performed. The results of this audit were compered with those of the sensitivity analysis, simulation and the scenario analysis. This comparison reveals that these techniques provide valuable information to the managers if applied during the planning phase of the projects.