K beta/K alfa X-ışını şiddet oranlarına kimyasal etkiler

Abstract

ÖZET Bu çalışmada hem 22 < Z < 29 bölgesinde olan 3d elementleri hemde As,Se,Bı/Zr ve Ce elementleri için Y^^jKa. x-ışmı şiddet oranlarına kim}'asal durumun etkisi deneysel olarak araştırılmıştır. Numunelerin U3'anlmasmda Am-241 7 kajoıağı, ya3imlanan karakteristik x- ışınlarının sayılmasında ise rezolüsyoııu 5.9 keV de 190 eV olan bir Ge(Li) katıhal sayacı kul lanılmıştır. Kfî/Kot x-ışını şiddet oranlarının oksidas3ron durumuna bağlı olduğu bulunan so nuçlardan açıkça görülmüştür. Genellikle oksidasj-on sayısının artmasıyla K/3/Kcz, şiddet oranı artmaktadır. Bazı saf elementler ve onların çok j'üksek oksidasyon sayılarına sahip bileşiklerine ait şiddet oranları %16 ya kadar farketmektedir. 71,/ simetrisine sahip bileşiklerin Kft/Ka şiddet oranlarının, O/, simetrisine sahip bileşiklerin KŞ/Ka şiddet oranlarından genellikle daha büj'ük olduğu gözlenmiştir. Aynı elementin farklı bileşiklerine ait Kjjj Ka şiddet oranlarının farklı çıkmasının se bebi polarizasyon etkisiyle birlikte 3p elektronlarının 3d elektronlarını perdelemesin den dolayıdır. Bulunan tCfi/Kct. x- ışını şiddet oranlarıyla ilgili sonuçlar mevcut deneysel ve teorik değerlerle karşılaştırılmıştır.

11 SUMMARY Chemical effects on Kfi/Ka x-ray intensity ratio of the elements having atomic number 22 < Z < 29 and As,Se,Br,Ce are experimentally investigated. Vacancies in the K shell created by 59.5. keV 7 rays from an Am-241 source and the emitted x-rays were measured using a Ge(Li) detector. A steady increase of the K fi /Ket intensity ratio was observed with increasing oxi dation number. Furthermore, the measured results indicate that the K/3/Ka ratios for compounds with tetrahedral symmetry are in general larger than those with octahedral symmetiy. It is found that the Kfi/Ka x-ray intensity ratios measured with compounds deviate up to 16% from the corresponding values of the pure elements. In the discussion of these effects, screening of 3p electrons by a varying 3d valence charge, as well as polarisational effects are of importance The obtained Kfi/Ka x-ray intensity ratios compared with both previous puplished experimental and theoretical results.