Harran Ovası topraklarının bitkiye yarayışlı çinko miktarının belirlemesinde kullanılacak kimyasal metodlar

Abstract

ÖZET Harran Ovasında en fazla yayıhm gösteren ve yöreyi en iyi şekilde karakterize edebilecek durumda olan 17 toprak serisinden toplam 22 toprak örneği alınarak, toprakların bitkiye yarayışlı Zn miktarını ve biyolojik indexleri belirlemek amacıyla test bitkisi olarak mısırın kullanıldığı bir sera denemesi kurulmuştur. Ekilisinden itibaren 52 gün sonra hasat edilen bitkilerin kuru madde miktarı (gr), Zn içeriği (ppm) ve sömürülen Zn miktarı (^gr/saksı) belirlenmiştir. Deneme topraklarının bitkiye yarayışlı Zn miktarları 10 değişik kim yasal extraksiyon metodu ve 1 biyolojik metod ile belirlenmiştir. Kimyasal metodların biyolojik metodla olan ilişkileri birlikte değerlendirildiğinde 0.01 M HEDTA, 0.01 M Hidrokinon ve 0.005 M DTPA+0.01 M CaCla+0.1 M TEA (pH=7.3) metodlarının, Harran Ovası topraklarında bitkiye yarayışlı çinkonun belirlenmesinde başarılı bir şekilde kullanılabileceğini göstermiştir.

11 SUMMARY This research work was undertaken in order to find out the most suitable chemical extraction method or methods for plant available soil Zn in Harran Plain soils. To be able to realise this aim, 22 representative surface soil samples are collected from 17 soil se ries which are wide spread in the region. As a biological index, a green house pot experiment with the test plant corn was also conducted. The test plant was harvested in 52-days from the sow ing and dry matter production per pot, Zn content of the test plant (ppm Zn) and total Zn absorption by plant per pot were de termined. Plant available soil Zn was determined by 10 chemical extraction methods. When the linear correlation coefficients between soil Zn extracted by the chemical methods (extractants) and the biological indexes are examined, it can be said (conferred) that plant availa ble soil Zn is best determined by 0.005 M DTPA+0.01 M CaCla+0.1 M TEA, 0.01 M HEDTA and 0.01 M Hidrokinon extractans respectively.