Nihayetü` l-İkdam` a göre Şehristani`nin felsefi görüşleri

Abstract

ÖZET Şehristani'nin Nihatetü'l-İkdam'a göre felsefî görüşlerinin ele alındığı bu tez iki bölümden oluşmaktadır. Tezin birinci bölümünde, Şehristani'nin hayati, ilmi kişiliği ve eserleri hakkında bilgi verdik. İkinci bölümde, Şehristani'nin felsefi görüşleri özellikle de varlık felsefesi ortaya konulmuştur. Bu bölümde onun görüşlerini açıklarken Ibn Sina ile karşılaştırmalar yapılmıştır. Şehristani, Gazali'nin başlattığı felsefi kelam ekolünün ilk temsilcisidir. Eserleri meşhur olmasına rağmen hayatı hakkında kesin ve ayrıntılı bilgiler bulunmamakladır. Günümüze kadar üç eseri ulaşmıştır: el-Milel ve'n-Nihal, el- Musaraa ve Nihayetü'l-lkdam. Şehristani, Nihayetü'l-lkdam'da, kelam konularını felsefi bir tarzda ele almıştır. Onun bu eseri Gazali'den sonra felsefi kelam alanında ilk eser olma özelliğine sahiptir. Varlık ile ilgili sorunları açıklarken felsefi kavramları özellikle de vacip ve mümkün kavramlarım kullanmıştır. Fakat bu kavramların muhtevalarını kısmen değiştirmiştir. Kelamcıların kullandığı hudüs delili ile filozofların kullandığı imkan delilini birleştirmeye çalışmıştır. Bunu yanında başta Ibn Sina olmak üzere filozofları, sudur nazariyesi, Allah'ın yaratma ve bilme sıfatlan gibi konularda eleştirmiştir. Bu yönleri Şehristani'yi akılcı bir düşünür yapmakladır.

COŞAR, Hakan; Şehristani's Philosophical Thoughts According to Nihayet al-İkdam, M.A. Thesis, Supervised by Prof. Dr. Hayranı ALTINTAŞ. SUMMARY This thesis that is considered şehristani's philosophical thoughts according to Nihayet al-İkdam, consists of two chapter. At first chapter, we gave some informations about Şehristani's life, his works and his scholarly personalyty. At two chapter, it is brougt up Şehristani's philosophical views, particularly, his being philosophy. Explaining his views in this chapter, it is compared with Ibn Sina's views. Şehristani is the first representative of the movement which Gazali has got started philosophical theology. It is not found definite and detailed informations about his life although his works well-known. His three works have reached so far: al-Milal ve al-Nihal, al-Musaraa and Nihayet al-İkdam. Şehristani considered theological matters in the philosophical way in Nihayet al-İkdam. This work owns the particularity to be first work at philosophical theology field after Gazali. Explaining being problems, he used philosophical terms, particularly, necessery being and contingent being; but he changed means of these terms partly. He tried to unite that theologians used hudüs prof with that philosophiers used contingent prof. Besides, he criticised all of the philosophiers, firstly İbn Sina, about matters such as emanation theory, creation, and God's creation and knowing attitudes. These his ways make Şehristani rationalist thinker.