Uluslararası Hukukda ve Türk Hukukunda savaş suçları

Abstract

İnsanlık tarihinde, özellikle Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sırasında yaşanmış olan çok acı tecrübeler, dikkatlerin savaş suçlan üzerinde yoğunlaşmasında önemli bir rol oynamıştır. Bu sebeple savaş suçlan kavramının hukuk devleti, insan haklan ve dünya barışı açısından son derece önemli bir nitelik taşıdığı görülmektedir. İkinci Dünya Savaşım takip eden yıllarda savaş hukuku ve insancıl hukuk alanlarında sağlanan birçok olumlu gelişmelere rağmen, son yıllarda dünyanın Kamboçya, Kıbrıs, Bosna-Hersek, Ruanda, Sierra Leone, Kosova, Doğu Timor gibi çeşitli bölgelerinde ve en son Filistin, Azerbaycan ve Irak'ta yaşanan insanlık dışı olaylar, savaş suçlan konusunda uluslararası toplumun halen dahi yeterince bilgili ve duyarlı olmadığım göstermektedir. Savaş suçlan konusunda esas alman unsurlar, uluslararası hukukta suç olarak kabul edilmiş bulunan ve uluslararası hukuk kurallarının ihlal edilmesine karşı müeyyide olarak kabul edilmiş bulunan eylemler olmaktadır. Bu tespit yapıldıktan sonra, `saldın suçu (barışa karşı suç)`, `insanlığa karşı suçlar`, `soykırım` ve `savaş suçlan` ayrı ayrı incelenmiştir. Çalışmamızda savaş suçlan insan hak ve özgürlükleri, bu konudaki temel metin ve ilkeler, ceza hukuku ve uluslararası hukuk kapsamında incelenmiştir. Birinci bölümde savaş suçlarının gelişim süreci açıklandıktan sonra, savaşın insancıllaştırılması çabalan üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde savaş suçu kavramı, savaş suçlarının hukuksal niteliği ve türleri anlatılmıştır. Savaş suçu kavramı açıklandıktan sonra dört temel suç kategorisi kapsamında eylemler incelenmiş ve böylece savaş suçlan konusunda ulaşılan nokta daha iyi vurgulanabilmiştir. Üçüncü bölümde savaş suçlarını yargılama yetkisi ele alınmış ve bu bölüm ulusal ve uluslararası yargılamalar olmak üzere, iki ana başlık altında incelenmiştir. Savaş suçlarının günümüzde büyük ölçüde kabul görmüş olmasında, İkinci Dünya Savaşından bu tarihe kadar yapılmış bulunan kodifîkasyon çalışmalarının büyük katkısı olmuştur. Dördüncü bölümde ise, Türk hukukundaki savaş suçlarına ilişkin düzenlemeler ve yargılama yetkisi ele alınmıştır. Ayrıca bu bölümde savaş suçlarının önlenmesi hususunda ülkelere düşen görevler ile savaş hukuku eğitiminin öneminden bahsedilmiştir.

All through human history, the disasters of the First, and the Second World Wars played a significant role on fostering war crimes. For this reason, the concept of war crimes is vital for the rule of law, human rights, and global peace. Following the Second World War, despite the great progress of the law of war, and the humanitarian law, the inhuman occasions in Cambodia, Bosnia and Herzegovina, Rwanda, Sierra Leone, Kosova, Eastern Timor, and more recently in Palestinia, Azerbaijan, and Iraq revealed that the international community is still indifferent, and unaware of the war crimes. The principal features of war crimes are stated as those accepted crimes in international law, and the sanctions of the violations of that law. After that, `crimes of aggression (crimes against peace)`, `crimes against humanity`, `genocide`, and `conventional war crimes` are explained. War crimes are analyzed from the aspect of human rights, the main codifications in the field, penal, and the international law. After explaining the evolution of war crimes, the efforts in humanitarian law is described in the first chapter. In the second chapter, the concept of war crimes, and legal perspectives of the concept is defined. By explaining the concept of war crimes, four main category of the crimes are stated, and the evolution of those crimes are examined. The third chapter has analyzed the judical procedure of war crimes, and this chapter is divided into two main parts as the national, and the international jurisdiction. The fourth chapter is about the domestic war crimes, and its jurisdiction. It also analyzes the responsibility of the states on prevention of war crimes, and the importance of the training of the law of war. As a result, it is evident that the codifications have played a significant role in widespread acceptance of war crimes since the Second World War.