19. yüzyılda Japonya`da ve Türkiye`de gelişimsel eğitim

Abstract

TEZ ÖZETLERİ Eğitim her millet için, her dönem önemli olmuştur. Çünkü o milletin kültürünü oluşturan ve bir uygarlık haline gelmesini sağlayan yine o milletin eğitimidir. Bu yüzden eğitimin ihmal edilmesi düşünülemez. Türkiye'de ve Japonya'da eğitimin tarihine baktığımızda, her iki ülkenin de bu konuya önem verdiğini ve zaman zaman yetersiz gördükleri eğitim sistemleri için reform çalışmalarına girmekten çekinmediklerini görüyoruz. Japonya'da eğitimin daha objektif ve hükümet ilgilerinden uzak bir şekilde yeniden düzenlenebildiği halde, Türkiye'de bu gerçekleştirilememiştir. Her iki ülke için çok önemli bir dönem olan 19.y.y.da diğer alanlardaki reformların yanı sıra tabii ki eğitim alanında da reform çalışmalarına girişmek kaçınılmazdı. O dönemde Japonya'da ve Osmanlıda eğitimin düzenlenmesi belli noktalarda ayrılmaktaydı. Bu ayrımlardan en önemlisi, Osmanlıda savaşlarda alman kötü sonuçlarla paralel olarak askerî alandaki yeniliklere daha fazla önem verilmesi ve reforma tabî tutulan okulların genelde askerî okullar olmasıydı. O dönem koşullarına göre düşündüğümüzde bunun yanlış olduğunu söylememiz doğru olmaz. Ama düşüncemize göre eğitim reformu daha geniş bir alanda yapılmalıydı. Japonya'da eğitim reformunun belli bir başarı kazanması bu sebeptendir. Japonlar geçmişin mirasını çok iyi değerlendirmişler ve yeni okulların temelini Tokugawa döneminde kurulan okullar oluşturmuştur. Ayrıca dışarıdan gelen araştırmacı ve hocalara da kapılarını açmışlar ve onlardan faydalanmasını bilmişlerdir. Japonya, Batı bilimini hiçbir zaman dogmatik bir şekilde reddetmemiştir. Osmanlıda ise eğitimle ve özellikle dinî eğitimle ilgili reform, düşünceden bile uzaktı. Buna sebep, din adamlarının vmhalkı yanlış şekilde yönlendirmesinden kaçınmaktı. Din adamlarına rağmen din eğitimi konusunda bir reformun yapılmamış olması Osmanlı için çok büyük sorunlar yaratmıştır. Oysa Japonya'da `Japonluk` çatısı altında birleşen halk, çağdaş eğitimin gelişmesi için en büyük destekçi durumundaydı. Yani Osmanlı için sonun başlangıcı olan milliyetçilik akımı, Japonya'nın kurtarıcısı olmuştur. Ayrıca uygarlıkların beşiği olarak görülen Anadolu'da savaşların eksik olmamasına karşın bir ada devleti olan Japonya her zaman tehlikelerden uzak olmuştur. Bu da eğitim reformu dahil, her türlü reformun daha iyi sonuç vermesini sağlamıştır. ıx

THESIS SUMMARIES Education has been important for every nation in every age. Because it is education which forms the culture of the nation and enables to become a civilization. That is why education can not be neglected. If we look through the education history of Turkey and Japan, we consider that, both countries valued the subject and sometimes in case of noticing the lack points, non of the countries hesitated to start up reforms. In Japan education was taken more objectively and was revised far from the government's interests. But this could not be achieved in Turkey. In the 19. century, which is of great importance for both countries, in addition to other areas, surely making revisions in the education area was inevitable. In those years the revision of education in Turkey and Japan was seperated in eminent points. The main seperation was collateraly to Ottoman's insuccessive results in wars, the reforms in military area was taken more seriously and generally it was the military schools which were being reformed. Considering that age, we can not say it was completely wrong. But we think that the education reform should be deployed. This is the reason of the eminent success of education reform in Japan. Japan could be able to take advantage of the heritage of the past and the new schools were basicly established on the schools which were constituted in the Tokugawa period. Also they let the researchers and teachers from abroad come to Japan and took advantage of their utilities. In Japan there has never been a dogmatic deny against West's sciences. But in Ottoman Empire, the education reform, especially religious education was far from conception.The reason for that was to avoid from wrong orientations of the public by religion apostles. Because of not making reforms on religious education although religion apostles, lots of problems took place for the Ottomans. But in Japan, being united under the `Japanese` concept, the chief supporter for contemporary education has been the Japanese people. So the nationalism movement which has been the begining of the end for the Ottoman Empire, has been the saviour of Japan. Far from that in Anatolia, which is considered as the meeting point of the civilizations, wars had always taken place. Though as an island country, Japan has always been away from dangerous situations. Because of that every reforms, including education reform was successful. XI