Sermaye piyasası aracılık faaliyetlerinde yatırımcının korunması

Abstract

Sermaye piyasası aracılık faaliyetleri, sermaye piyasası araçlarının aracı kuruluşlar tarafından kendi nam ve hesabına, başkası nam ve hesabına, kendi namına başkası hesabına alım satımıdır. Sermaye piyasası faaliyetleri, Kurul kaydına alınacak sermaye piyasası araçlarının ihraç veya halka arz yoluyla satışına aracılık, daha önce ihraç edilmiş olan sermaye piyasası araçlarının aracılık amacıyla alım satımı, ekonomik ve finansal göstergelere, sermaye piyasası araçlarına, mala, kıymetli madenlere ve dövize dayalı vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri dahil her türlü türev araçların alım satımının yapılmasına aracılıktan oluşmaktadır. Sermaye Piyasası Kanunu'na göre sermaye piyasası aracılık faaliyetleri sadece aracı kuruluşlar, yani aracı kurum ile bankalar tarafından yürütülebilir.Sermaye piyasası aracılık işlemlerinde, aracı kuruluşların mesleki dikkat ve özenin gösterilmesi, müşteri menfaatlerinin korunması, çıkar çatışmalarının önlenmesi, sırların saklanması, müşteriyi bilgilendirme ve aydınlatma, risk açıklama gibi yükümlükleri bulunmaktadır. Aracı kuruluşlar, hazırlamış oldukları çerçeve sözleşmelerde sermaye piyasası mevzuatına aykırı hükümler ile müşterilerin haklarını ciddi şekilde zedeleyici ve aracı kuruluşlar lehine tek taraflı olağanüstü haklar sağlayan hükümlere ve emirlerin ispatının müşteriye yüklenmesine ilişkin hükümlere yer veremezler. Sermaye piyasası aracılık faaliyetlerinde hata, hile ve gabin şeklinde ortaya çıkan irade sakatlığı halleri, Borçlar Kanunu'nun genel hükümleri çerçevesinde çözülecektir.Aracılık faaliyetlerinde yatırımcının aracı kuruluşların mali risklerine karşı da korunması gereklidir. Küçük yatırımcıların aracı kurumların mali durumlarının bozulması nedeniyle zarara uğramalarının önlenmesi, bu piyasadaki yatırımcıların aracı kuruluşlardan kaynaklanan risklere karşı korunması ve bu sayede sermaye piyasalarına olan güvenin arttırılması amacıyla Yatırımcıları Koruma Fonu kurulmuştur. Ayrıca aracı kuruluşların mali risklerine karşı müşteri ismine saklama, sermaye yeterliliği ve tedrici tasfiyeye ilişkin düzenlemeler getirilmiştir.

Capital market intermediation operations are the buying and selling of capital market instruments by authorized institutions in their own name and for their own account, in the name and for the account of another, and in their own name for the account of another. It consists of intermediation to the public offering or issuance of capital market instruments that are to be registered with the Board, the trading of previously issued capital market instruments for the purpose of intermediation, intermediation to the trading of all kinds of derivative instruments including futures and options contracts based on economic and financial indicators, capital market instruments commodities, precious metals and foreign currency. According to Capital Market Law, intermediation operaitons can only performed by ?Intermediary Institutions? i.e. brokerage firms and banks.Intermediary institutions have obligations such as acting with care and honestly, protecting the interests of customers, preventing the conflicts of interests, keeping customers secrets, informing customers and explaining the risks. Framework agreements prepared by intermediary institutions cannot contain provisions against capital market legislation, provisions seriously violating the interests of customers, provisions providing extraordinary unilateral rights to the intermediary institution and provisions obliging the customers to prove their orders. Defective intentions such as mistake, fraud can also be seen in intermediation operations and these have to be solved according to the general principles of Law of Obligations.In intermediation operations, investors should also be protected for the financial risks of intermediary institutions. Investor Protection Fund was established especially to prevent the losses of small investors resulting from financial crisis of intermediary institutions, to protect the investors from the risks resulting from intermediary institutions and therefore to increase the confidence over capital markets. Principles are also set down such as hiding the name of the customers, capital adequacy and gradual liquidation for the fiscal risks of the intermediary institutions.