Romanya`nın serbest piyasa ekonomisine geçiş performansının Türkiye ile karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada Romanya'nın Aralık 1989 tarihinden günümüze uzanan zamandagerçekleştirdiği piyasa ekonomisi reformları, reform sürecinin hızı, ekonomik ve kurumsalaçıdan gösterdiği gelişim incelenmiş; gelişim düzeyi, özellikle Avrupa Birliği'ne üyeliksüreci ve Birliğin Romanya'nın üyeliğine verdiği destek perspektifinde Türkiye ilekarşılaştırmalı olarak ele alınmıştır.Her iki ülkenin liberalizasyon süreçleri, kurumsal yapılanması IMF stand bydüzenlemeleri ve teknik yardımları eşgüdümünde gelişmiş, bununla birlikte AB adaylıksüreci özellikle Romanya'da ekonomik dönüşümde katalizör işlevi görmüştür. Ayrıca,AB'nin Romanya'daki dönüşüme verdiği teknik ve mali destek Türkiye ile kıyaslandığındadaha üst seviyede olmuş; AB, Romanya henüz Kopenhag ekonomik kriterlerini tam olarakyerine getirmeden bu ülke ile Katılım Anlaşması'nı imzalamış ve Romanya'yıgenişlemenin dalgasının içinde tutma konusunda çok güçlü bir irade beyanını ortayakoymuştur.Sonuç olarak Romanya kurumsal açıdan ve yönetişim kalitesi yönündenTürkiye'nin gerisinde olmasına rağmen, 2000 yılından itibaren yakaladığı siyasi veekonomik istikrar ile 2007 yılı itibariyle AB üyeliğini elde etmiştir. Türkiye, piyasaekonomisi sistemini Romanya'dan 10 sene önce benimsemiş ve Avrupa Birliği ileilişkilerini 40 yıldan fazla bir süredir ortak ülke, 10 yıldır da gümrük birliği boyutundasürdürüyor olmasına karşın; üyelik açısından, makroekonomik istikrarın sürdürülebilirliğive siyasi kriterler bağlamında yetersiz kalmıştır.

In this study, Romania?s market economy reforms, the momentum of reformprocess and development on economic and institutional aspects from December 1989 toour day are analysed; the level of progress is discussed particularly on perspective ofmembership process to European Union and the Union?s support to Romania?smembership in a comparative basic with Turkey.Since the beginning of transformation, the liberalization process and institutionalstructring of both countries have developed with the coordination of IMF stand byarrangements and technical assistance; nonetheless EU membership process has actedcatalyst function particularly for Romania?s economic transformation. In addition, EU?stechnical and financial aid for Romania has been in a much more level than Turkey; EUhas signed accession agreement with Romania while Romania had not fulfilledCopenhagen Economic Criteria completely thus EU has exhibited a strong intent to keepRomania in the enlargement wave.As a consequence, while being behind Turkey on institutional and quality ofgovernance aspects, Romania has acquired EU membership by the year 2007 with herpolitical and economic stability since the year 2000. In membership, Turkey?sdevelopment on the sustainability of macroeconomic stability and political criteria hasdescribed as inadequate nonetheless Turkey had adopted market economy system 10 yearsbefore Romania and maintaining her relations with EU as a partner country for more than40 years, and on customs union dimension for 10 years.