Cümle yapısında yülemin anlamını sınırlayan zarf tümleçleri ve yeri

Abstract

Tezin ana konusu, yüklemin anlamını etkileyen zarf tümleçleri, bunların yapıları, çeşitli edatlarla oluşturduğu gruplar ve cümledeki yerleridir. Zarf tümleçlerini oluşturan en önemli kelime sınıfı olan zarflar, öncelikle terim birliğinin sağlanması açısından çeşitleri ile birlikte ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Zarf tümleci, edat tümleci ve dolaylı tümleç ögelerinin ele alınması da çalışma kapsamındadır.Çalışmada türleri, yapısı, cümleye kattıkları anlam, taşıdıkları vurgu, cümledeki yerleri ile zarflar ele alınmıştır. Genel olarak yapıdan hareket edilerek konu çeşitli başlıklar altında incelenmiştir.Bütünlük sağlanması ve farklılıkların ortaya konulması açısından çalışma, Eski Anadolu Türkçesi Döneminden günümüze kadar olan süreci kapsamaktadır. Konu, bu sürecin farklı dönemlerine ait dil malzemesi toplanarak tarihî boyutu ile ele alınmıştır.Zarflar ve zarf tümleçleri konusunda bugüne kadar üzerinde çok fazla durulmayan konular, sorunlar, eksiklikler örnekler sayesinde tespit edilmiş, bunlarla ilgili değerlendirmeler yapılmış ve bazı ilgi çekici sonuçlara varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Zarf, Zarf tümleci, Zarf yapıları, Yüklem, Edat, Vurgu.

The main topic of the thesis is adverbial clause, which is affecting meaning of predicate, its structure, groups consisting from adverbial clause and different prepositions and places of all of these elements in the sentence. Firstly, in order to provide the unity of terminology, adverbs, the main word class consisting adverbial clauses, appreciated in a detailed manner with their varieties. The appreciation of adverbs, prepositions and indirect clauses are in the scope of this thesis, too.The thesis mentions about adverbs; with their varieties, structures, meaning in the sentence, accent shouldered by them and their places in the sentence. Acting from the structure, the idea is put forward under different titles.In order to provide a widened point of view and make the idea more comprehensive, the thesis consists the period from the time of Ancient Anatolian Turkish to modern day. The subject is appreciated via collecting different materials of different times of this period with their historical dimensions.Issues neglected until now about adverbs and adverbial clauses are determined via comprehensive elaboration upon other studies about the scope of the thesis. Thus, some evaluations are made and some interesting conclusions are drawn about these neglected issues.Key words: Adverb, Adverbial clauses, Structures of adverb, Predicate, Preposition, Accent.