Örgütsel adalet ve kültür ilişkisi: Türkiye`de faaliyet gösteren bazı işletmelerde karşılaştırmalı bir araştırma

Abstract

Bu tez çalışmasında örgütsel adalet, örgütsel kültür kavramları ele alınarak ve bu çerçevede örgütsel adalet ile örgütsel ve bireysel boyutta bireyci ve toplulukçu kültür değişkenlerinin arasındaki ilişki incelenmeye çalışılmıştır. Türkiye'de faaliyet gösteren bazı işletmelerde örgütsel adalet algısının ve sahip oldukları bireysel ve örgütsel kültür eğilimlerinin örgütsel adalet algısına nasıl bir etkide bulunduğu incelenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda öncelikle örgütsel adalet kavramı ele alınmış ve örgütsel adalet kavramını oluşturan adil dağıtım, adil işlem ve adil etkileşim boyutları açıklanmaya çalışılmış, adalet kavramının işletme içerisindeki süreçlerde görünümüne yer verilmiştir. Bununla beraber kültür kavramı genel anlamda ele alınmış boyutları ifade edilmeye çalışılmıştır. Kültür kapsamında örgütsel bireycilik ve örgütsel toplulukçuluğa yer verilmiştir.Bu bağlamda örgütsel kültür eğiliminin çalışanların adalet algısını nasıl biçimlendirdiğini görebilmek için Türkiye'de faaliyet gösteren altı işletme ele alınmış ve toplam 351 anket toplanmıştır. Anketler hem beyaz hem de mavi yakalı çalışanlara uygulanmıştır. Bu uygulamanın sonucunda çalışma da yer alan deneklerin, genelinin, adalet algısının, örgütsel toplulukçuluk eğilimi kapsamında biçimlendiği görülmüştür. Toplulukçu kültürlerde öncelikle göz önde bulundurulan bir gruba aidiyettir. Kişiler birbirlerini koruyan büyük gruplar içerisinde yer alırlar. İşçi ve işveren arasındaki ilişkiler etik kurallara göre gerçekleşir (aile içinde olduğu gibi). İşe alma ve terfi kararlarına çalışanların grup içi durumları etki eder. Yönetim, grupların yönetilmesidir. İlişkiler, görevden önce gelir. Yüksek düzeyde iletişim söz konusudur. Bu bağlamda, bu çalışmada yer alan işletmelerde, çalışanların adalet algısında etkili olan unsur hakkaniyet kavramından çok eşitlik kavramıdır sonucuna varılmıştır.

In this study, organizational justice and organizational culture concepts are discussed and in this context, the relationship between the individualist and collectivist culture variables and organizational justice are tried to be analized. Organizational justice perception and how individualist culture and collectivist culture trends affect the organizational justice perception, are tried to be analized in some of the companies that operate in Turkey. In this sense, first organizational justice perception is taken in hand and distributive justice, procedural justice and interactional justice dimensions are tried to be explained, the outlook of the justice perception in the company?s processes is analized. Although, the culture perception is taken in hand and its dimensions are tried to be denoted. Organizational individualism and organizational collectivism are analized within the concept of culture.In this context, six companies that operate in Turkey are taken in hand and total 351 survey are conducted in order to analyze how organizational culture trend formulate the employees? perception of justice. Survey were answered by both white-collar and blue collar employees. As a result of this survey, most of the subjects? justice perception is formulated by the comprehension of the trend to organizational collectivism..In collectivist culture, the first thing considered is the state of belonging to a group. People take place in big groups where all members of the group encourage each other. The relationship between the employees and the employers come to the fruition according to the ethic rules (as in a familiy). Employees? behaviours in the groups affect the engagement and promotion decisions. Management is to manage the groups. Relationships come before the tasks. There is high level communication. In this context, conclusion is that equality concept affects the justice perception more than equity concept in the companies that the survey is conducted.