Soğuk savaş sonrası dönemde iç etkenler açısından Rus dış politikasının yönelimleri: Yeltsin ve Putin dönemleri

Abstract

Devletlerin dış politika yönelimlerinin belirlenmesinde iç etkenler önemli bir rol oynamaktadır. Dış politikanın şekillenmesinde etkili olan bu etkenler, dış politika analizine katkıda bulunan yazarlar tarafından farklı şekillerde tanımlanmışlardır. Bu noktada iç etkenleri farklı yönleriyle ele alan Michael Brecher'in dış politika modeli önem kazanmaktadır. Söz konusu modelde ekonomik kapasite, askeri kapasite, siyasi yapı, çıkar grupları, siyasi seçkinler ve bu faktörlerden etkilenen karar vericiler iç etkenler olarak sıralandırılmaktadır. Michael Brecher'in dış politika modelini RF üzerinde uygulayan bu çalışma, Soğuk Savaş sonrası dönemde Rus dış politikasında yaşanan dönüşümleri söz konusu iç etkenler bağlamında açıklamaktadır.Çalışmanın temel tezi, 1990'ların Rusyası'nı simgeleyen Yeltsin dönemi ile 2000?2008 arası süreci kapsayan Putin döneminde ülke içinde yaşanan gelişmelerin farklı dış politika yönelimlerine yol açtığıdır. 1990'lar boyunca Batı'ya bağımlı bir görüntü sergileyen RF'nin 2000'li yıllarda uluslararası sistemin etkili aktörlerinden biri olarak belirmesinde Brecher'in tanımladığı ülke içi faktörler etkili olmuştur. Ekonomik çöküşün yaşandığı, başkanın oligarklar, bölge liderleri, üst düzey generaller ve Parlamento tarafından sınırlandırılarak güç kaybına uğradığı Yeltsin döneminde, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik, askeri ve siyasi koşullar Batı merkezli bir dış politikanın izlenmesini zorunlu kılmıştır. 2000'li yıllara gelindiğinde enerji fiyatlarında yaşanan artışın da etkisiyle ülke ekonomisinde yaşanan düzelme ve merkezi kontrolün tesisi Putin döneminde daha dengeli bir dış politikaya geçilmesini kolaylaştırmıştır.

Internal factors play an important role in determining states? foreign policy orientations. Those factors, which are effective in foreign policy making, have been defined in different ways by the scholars that contribute to the foreign policy analysis. At this point, Michael Brecher?s foreign policy model - that takes into consideration different aspects of internal factors - gains importance. According to the Brecher?s model, economic and military capability, political structure, interest groups, competing elites and finally the decision makers that are influenced by these factors are classified as internal factors. The study, that applies Brecher?s foreign policy model to the Russian Federation, explains Post-Cold War transformations in Russian foreign policy in the context of aforementioned internal factors.This paper?s basic argument is that in both the Yeltsin (which symbolizes Russia in the 1990s) and the Putin periods (2000-2008), domestic developments pave the way for different foreign policy orientations in the Russian Federation. During the 1990s, Russian Federation displayed an image dependent on the West, and during the 2000s it has become one of the important actors of the international system. Internal factors that are defined by Brecher were influential in that transformation. During the Yeltsin period, economic collapse was experienced and the presidential power was restricted by oligarchs, senior generals and the Parliament. Economic, military and political conditions within the country obliged the implementation of a Western-oriented foreign policy. However, during the 2000s the increase in energy prices, the general improvement of economy and the establishment of central control has enabled a shift to a more balanced foreign policy.