Sinema metinlerinde anlatı çözümlemesi: Zeki Demirkubuz filmleri

Abstract

Bu çalışmada, yönetmen Zeki Demirkubuz'un C Blok, Masumiyet, Üçüncü Sayfa, Yazgı, İtiraf, Bekleme Odası, Kader adlarını taşıyan filmlerinin bir yandan sözel ve görüntüsel yapıdaki örüntülenişi, diğer yandan da söz konusu filmler arasındaki ilişkiler ortaya çıkan anlamsal değerleri açısından incelenmiştir.Bu konu çerçevesinde çalışmada, söz konusu filmlerdeki sözel metinlerin yapısı, bu metinlerin görsel metinlerle nasıl ve hangi yollarla örüntülendiği ortaya konmaya çalışılarak, her filmin biçimsel özellikleri ile tüm anlam arasındaki bağıntıların belirlenmesi ve her filmin kendine özgü işleyiş kuralları ortaya konmuştur. Aynı zamanda filmlerin nasıl bir bütüncül yapıda birleştirildiği çalışmanın amacı doğrultusunda çözümlenmiş; betimlenerek ve gerekçelendirilerek sunulmuştur.Çalışmanın kuramsal çerçeve kapsamında, çalışmada yer alan filmler birer anlatı olarak ele alındığı için öncelikle metin ve anlatı kavramlarına ilişkin kavramlar açıklanmış, daha sonra görüntüsel metinleri bir göstergeler dizgesi olarak ele alan, ?bütün?ün temel birimlerini ve işleyişini ortaya koymayı sağlayan göstergebilim ve çözümleme yöntemlerine yer verilmiştir.Çalışmanın veri tabanının oluşturulması aşamasında filmler araştırmacı tarafından izlenerek çevri yazıyla kayda geçirilmiştir. Veri tabanındaki ilgili sözel ve görsel metinler çözümlenirken kuramsal çerçevede açıklanan göstergebilimsel çözümlemenin temel yöntemlerinden yararlanılmıştır.Yukarıda belirtilen amaç doğrultusunda, çalışma şöyle bir akış içerisinde gerçekleştirilmiştir:Çalışmanın ?Kavramsal Çerçeve? bölümünde çözümlemeye yön veren temel kavramların alan yazınındaki tanım ve kapsamları doğrultusunda tanımları yapılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümü, kavramsal çerçeve kapsamında veri tabanındaki filmlerin/metinlerin çözümlenişine yönelik bilgileri içermektedir.Çalışmanın sonuç bölümünde ise yapılan çözümlemelerin değerlendirmesine ve bu değerlendirmelere bağlı olarak çalışmanın veri tabanının olanaklı kıldığı vargıların sunumuna ayrılmaktadır. Çalışmanın sonucunda çalışmanın kapsamı içerisinde ele alınan filmlerin kendi anlamsal dizgelerini oluşturmasını yanı sıra birbirleri ile ilişkilendirildiğinde tüm anlamı yansıtan tutarlı bir genel dizge oluşturduğu görülmektedir.

In this study, the movies C Blok, Masumiyet, Üçüncü Sayfa, Yazgı, İtiraf, Bekleme Odası, Kader directed by Zeki Demirkubuz are examined in the view of patterning in the verbal and visional structure, on the other hand, the relations of the movies in question are examined in terms of semantic values.Within the frame of this theme, in the study, the verbal texts structures of the movies in question, the relations between morphological features of each movie and the whole meaning and the rules of distinctive process of each movie are presented with the attempt of exposing the way patterning of these verbal text structures and visual texts.Within the theoretical frame of the study, as the movies in the study are discussed narratively, firstly, the terms related to text and narrative, then, the analyzing methods and semiotics which approach to visual texts as sign system and help to present constitutive units of the ?whole? and their processes are discussed.In the process of forming the database of the study, the movies were watched and transcripted by the researcher. As the related vocal and visual texts in the database were analyzed, the principle methods of semiologic analysis expressed in the theoretical frame were used.In the line of the purpose mentioned above, the study process advanced like this:Constitutive terms, which direct analyzing in the ?Theoretical Frame? chapter of the study were described as in the field description and scope. The third chapter of the study includes information about the analysis of the movies / texts according to the theoretical frame in the database.In the final chapter of the study, evaluation of the analysis and presentation of the conclusions are mentioned depending on that analysis. In the conclusion of the study, it is seen that the movies in question form their own semantic system, besides, when they are related to each other, they form a consistent general system which reflects the whole meaning.