Türkçe metinlerin okunabilirlik düzeylerinin tanımlanması ve sınıflandırılması

Abstract

Bu çalışmada, Türkçe metinlerin okunabilirlik düzeylerinin tanımlanması ve sınıflandırılması amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modeli niteliğinde olan araştırmanın örneklemini 32 Türkçe bilgilendirici metin oluşturmaktadır. Örneklem grubunda yer alan metinler ilköğretim 5. sınıftan başlayarak 12. sınıfa kadar olan tüm eğitim ba-samaklarından otuzar kişilik gruplara çıkartmalı okunabilirlik işlemi tekniği kullanı-larak uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS programında çözümlenmiştir.Belirtilen temel amaç doğrultusunda evrenini bilgilendirici metinlerin oluş-turduğu araştırmada, ortalama sözcük uzunluğu, ortalama tümce uzunluğu, çok hece-li sözcük oranı ve tekrarlanan sözcük gövde oranı değişkenlerinin metinlerin okuna-bilirliğiyle ilişkisi Peorson Korelasyon analiziyle belirlenmiştir. Bu analiz sonucunda ilişkisi anlamlı bulunmayan ?TSO? ve ilişkisi -.677 oranında anlamlı bulunan fakat OSO ile benzer anlamları ifade etmesi ve istatistiksel olarak anlamlı ilişkisi bulunan ?ÇHSO? değişkeni regresyon analizine alınmamıştır.Yapılan çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda okunabilirlik puanı tah-min denklemi şu şekilde oluşmuştur: ÇP= 118,823 ? 25,987 x OSU - .971 x OTU. Buna göre, ortalama sözcük uzunluğunda 1 birimlik değişimin okunabilirlik puanın-da ters yönde 25, 987 birimlik, ortalama tümce uzunluğundaki 1 birimlik değişmenin okunabilirlik puanında .971 oranında değişime neden olduğu belirlenmiştir. Diğer yandan, oluşturulan denklemin belirleme katsayısı .739 olarak bulunmuştur.Daha sonra, her bir sınıfın metinlerdeki doğru puan ortalamalarının karşılaştı-rılması için yapılan ANOVA testi sonucunda çıkartma puanlarının eğitim düzeyi arttıkça yükseldiği ve ayrıca sınıfların metin doğru ortalamaları arasında bulunan anlamlı farklılığın kaynağını araştırmak için yapılan çoklu karşılaştırmalarda 5., 6., ile 7. sınıf arasında, 8. ile 9. sınıf arasında ve 10., 11., ve 12. sınıf arasında istatistik-sel olarak anlamlı bir farklılığın olmadığı tespit edilmiştir.Son olarak, yapılan regresyon analizi ve Anova testi ışığında, oluşturulan kes-tirim denklemiyle elde edilen metne ilişkin okunabilirlik puanının yorumlanmasında kullanılacak yorumlama tablosu oluşturulmuştur.

This study aimed to identify and classify the readability levels of Turkish texts. The sample in the Correlation Survey model included 32 Turkish instructional texts. The texts included in the sample of the study were administered to groups of 30 students, extending from the fifth class to the twelfth class. The cloze readability procedure was used in this research. Obtained data were analyzed in the SPSS programme.In this research, the relationship between the readability of texts and variables such as average word length, average sentence length, number of polysyllabic words, and the rate of repeated words was determined by the Pearson product-moment correlation analysis. As a result of this analysis, ?the rate of repeated words? and the rate of polysyllabic words, which expresses the similar meanings with average word length and -.677 with the readability index, as measured by the cloze scores, weren?t included in the multiple regression analysis.As a result of multiple regression analysis, regression equation is:CS= 118,823 ? 25, 987 x AWL - .971 x ASLAccording to this, one unit of change in average word length causes -25.987 unit change in readability score, and one unit of change in average sentence length causes -.971 in readability score. On the other hand, the coefficient determination of the equation was .739.Later, the averages of exact score for every class were analyzed by ANOVA test. As a result of this ANOVA test, resulting education level and cloze test scores are higher. Moreover, in order to determine the significant differences among the classes, multiple comparisons were made. According to this, there weren?t any significant differences among the classes 5-6-7, between the classes 8-9, and among the classes 10-11-12.Finally, as a result of the regression analysis and ANOVA tests, the conversion table was composed.