?Tefsir ilminin? rivayet kaynaklı sorunlarına bir çözüm arayışı: İbn Ke??r`in (774/1373) Tefs?ru`l-Kur`?ni`l-`A??m`i

Abstract

Tezimizin temel konusu, tefsir ilminin rivayet kaynaklı sorunlarına, İbn Ke??r'in Tefs?ru'l-?ur'?ni'l-`a??m isimli eserinde getirdiği çözümleri ortaya koymaktır. Birinci bölümde İbn Ke??r'in yaşadığı dönem ve onun ilmî kişiliği incelenmiştir. Hicri sekizinci asırda Memluk Devleti'nin sosyal ve siyasal yapısı, devlet politikası olarak ilme ve âlime verdiği değer ele alınmıştır. Söz konusu politikaların müfessir üzerindeki etkisi ve İbn Ke??r'i Tefs?ru'l-?ur'?ni'l-`a??m'i yazmaya sevk eden etkenler tahlile çalışılmıştır. Bu meyanda onun, hocalarından hangilerinin tesirinde kalmış olabileceği de işlenmiştir. İkinci Bölümde İsr?'?liyy?t ve Mev??f hadis üzerinde durulmuştur. İbn Ke??r'in, problem olarak görüp öne çıkardığı bu iki konuyu ele alış tarzı analiz edilmiştir. Bu bağlamda müfessirin tefsiri sağlam bir temele oturtma çabaları resmedilmiştir. Üçüncü bölümde ise İbn Ke??r'in çok yönlü ilmî kişiliğinin getirdiği çözümlere yansıması irdelenmiştir. İsnad ve metin yoğunluklu değerlendirmelerinde hadisçiliğini, anakronizmden kaçınma çabalarında tarihçiliğinin tezahürleri gözlemlenmiştir. O, İslam hukukunu da tefsirin bir argümanı olarak kullanmıştır. Müfessirlerin zaman zaman düştükleri anakronizmden tarih ilmine vukufiyyeti sayesinde kaçınabilmiştir. Yer yer tasavvufi verilere vurgu yapması ise, onun halkın değerlerine önem verdiğinin ve yaşadığı toplumun gerisinde kalmadığının bir ispatıdır.

My main thesis subject is to introduce the solutions to report-led problems of exegetics, which is offered by Ibn Ke??r in his work Tefs?ru?l-?ur??ni?l-`a??m. In the first part, the period in which Ibn Ke??r lived and his scholarly personality are analyzed. Memluk state?s appreciation of science and scientists as a social and political structure of the state and the government policy is discussed. The impact of the aforesaid policy on glossator and the factors prompting Ibn Ke??r to write Tefs?ru?l-?ur??ni?l-`a??m are aimed to be analysed. In the meantime the possibility of under whose influence Ibn Ke??r was studied.The second part is about Isr???liyy?t and Maw??f had??. Ibn Ke??r?s way of handling these two points considered and put forward as problem is analyzed. Concordantly, glossator?s effort for good grounding point is depicted.In the third part, the effect of Ibn Ke??r?s sophisticated scholarly personality on solutions he offered is studied. When Ibn Ke??r?s explicator personality is observed mainly in his imputation and text evaluations, the skill by which he escaped from anachronism shows his historiographer personality. He used Islamic law as an argument of exegesis. He could avoid anachronism which misled glossators at times because he has a good grasp of historiography. The fact that he is stressing on sufistic data is a demonstration that he has high opinion of values of the public and he is not behind his time.