Türkiye`de bilim dallarında karşılaştırmalı bibliyometrik analiz çalışması

Abstract

Hızla gelişen dünyada varlığını sürdürmek isteyen ülkeler bilginin üretilmesine ve üretilen bilginin kullanılarak yeni uygulama alanlarına taşınmasına önem vermeye başlamıştır. Yeni fikirlerin üretilmesinde farklı bilgi ve beceriler ile donanımlı bilim insanlarının birbirlerini tamamlayarak bilgi paylaşımında bulunması modern araştırma sistemlerinde işbirliği çalışmaları ile teşvik edilmektedir.Son yıllarda araştırma işbirliklerinin incelenmesi matematiksel ve istatistiksel yöntemlerin kullanıldığı bibliyometrik çalışmaların odak noktası haline gelmiştir. Matematiksel ve istatistiksel yöntemlerin kullanıldığı bibliyometrik çalışmalara ait analizler, atıf veri tabanlarının kullanılması ile elde edilmektedir. 50 yılı aşkın süredir bibliyometrik çalışmaların yapılabildiği kapsamlı veri tabanı olma özelliğini taşıyan Bilimsel Bilgi Enstitüsü (Institute for Scientific Information, ISI) bu özelliğini 2004 yılına kadar korumuştur. Ancak, 2004 yılında Scopus'un kurulması ile beraber atıf indeksleyen veri tabanları arasında bir rekabet ortamı oluşmuştur. Bu bağlamda her iki veri tabanında Türkiye'nin profilini çıkarmak, sosyal ve beşeri bilimler ile temel bilimler alanlarında ortak yazarlı çalışmaları karşılaştırıp, disiplinler arası farklılıkları tanımlamaya ihtiyaç duyulmuştur. Bu ihtiyaç doğrultusunda tezin konusu; 2001-2010 yılları arasında ortak yazarlı çalışmalarda temel bilimler alanında matematik konu başlığında üretilen yayınları Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ve Bilkent Üniversitesi örnekleri üzerinden ülkeler, kurumlar ve yazarlar arası işbirliği çalışmalarını değerlendirerek, kullanılan dergileri yine işbirliği çerçevesinde karşılaştırmaktır.2001-2010 yılları arasında Türkiye adresli makaleler temel alınarak karşılaştırma yapıldığında, WoS ve Scopus veri tabanlarının yapılarından kaynaklanan farklılıklar bulunduğu saptanmıştır. Ayrıca her iki veri tabanında çıkan sonuçlar değerlendirildiğinde Türkiye'nin uluslararası ortak yazarlı çalışma oranının dünya ortalamasının altında bulunduğu tespit edilmiştir.

In order to continue their existence in a rapidly developing world, countries have given importance to the production of knowledge along with its transmission to new fields of application. During the production of new ideas, sharing of knowledge between scientists with alternative knowledge and skills has been encouraged within the modern research systems.Recently, the analysis of collaboration has been the main focus point of bibliometrical studies, where mathematical and statistical methods are used. The analyses, which belong to these studies, are obtained through the utilization of citation databases. The Institute for Scientific Information, having been a comprehensive database where bibliometrical studies could be done, continued its reputation until 2004. However, a competitive environment has been created among the databases indexing citations with the establishment of Scopus in 2004. Therefore, a need arose for revealing the profile of Turkey in both databases along with comparing the studies with co-authors in the fields of social and human sciences as well as physical sciences in order to define interdisciplinary differences.In the light of this requirement, the topic of the thesis is to compare and evaluate the collaborated publications among countries, institutions and authors through the samplings of Middle East Technical University and Bilkent University in terms of studies with co authors listed under the title of mathematics in the field of basic sciences between 2001 and 2010.From the comparison of articles submitted from Turkey between 2001 and 2010, differences have been determined depending on the structures of WoS and Scopus databases. Additionally, the results obtained from both databases concluded that the percentage of articles with international co authors have found to be below the world average.