Celil Mehmetkuluzade`nin hikayelerinde sosyal tenkit (1889-1931)

Abstract

KISA ÖZET Bu tez çalışmasında Azerbaycan Cumhuriyeti'nin önemli edebiyatçılarından Celil Mehmetkuluzade'nin kaleme aldığı hikâyelerin sosyal tenkit açısından incelenmesi ve bu eserlerin ayrıntılı bir tahlilinin yapılması amaçlanmıştır. Çalışma üç bolum ve ekten oluşur. Çalışmanın birinci bölümünde; Celil Mehmetkuluzade'nin hayatı ve eserleri, yayınladığı Molla Nasreddin dergisinin önemi ve tiyatroları, felyetonları (köşe yazıları), mektupları, makaleleri hakkında bilgi verilir. İkinci bölümde yazarın bütün hikâyeleri kronolojik olarak incelenir. Üçüncü bölümde yazar m tenkit ettiği sosyal hususlar başlıklar halinde gösterilir. Her hikâyenin özetine ve sosyal tenkit açısından tahliline yer verilir. Ayrıca bu bölümü takiben hikâyelerde geçen bütün şahısların belirleyici özelliklerini gösteren bir Tipler Sözlüğü de eklenir. Sonuç bölümünde de çalışmanın genel bir değerlendirilmesi yapılır. Ek ise incelenen hikâyelerin Türkçeye aktarılan metinleri ve Celil Mehmetkuluzade'nin sosyal tenkit anlayışının önemli bir parçası olan ve Molla Nasreddin dergisinden alman bazı karikatürlerinden oluşmaktadır.

ABSTRACT This thesis is an attempt for analysing the stories of Celil Mehmetkuluzade, one of the most prominent figures of the Azerbaijan literature. Social criticism due to his stories is going to be studied in detail. The Study consists of three parts and appendix. First part focuses on the life and works of Celil Mehmetkuluzade as well as the importance of the Journal of Molla Nasreddin been published by him, in addition to his letters, plays, critical essays and the articles. Second part studies all of his stories in chronological order. Third part categorises some social aspects under his criticism. All of his stories are reviewed with the intention of demonstrating the place they take alternatively, as a tool for social criticism. Furthermore, a typological glossary is added at the end of this part, depicting the definitive aspects of the characters of his stories. Finally an overall evaluation of the study is attempted in the Conclusion part Appendix include his stories translated into Turkish and some cartoons published in the Journal of Molla Nasreddin showing his critical point of view.